Rys. 3. Przykłady wyrobów żeliwnych ocynkowanych wysokotemperaturowo. U góry umieszczono wyroby chłodzone w wodzie, na dole – na powietrzu.
Podsumowanie
Technologia HT-HDG jest uzasadniona ekonomicznie w odniesieniu do elementów o skomplikowanych kształtach i różnorodnym składzie chemicznym. Jedyny problem związany jest z potrzebą stosowania, zamiast tradycyjnych wanien stalowych, wanien ceramicznych, a co za tym idzie, innego sposobu ogrzewania. W większości cynkowni w Polsce wykorzystuje się wanny stalowe, których ze względu na zwiększoną rozpuszczalność żelaza w ciekłym cynku ok. 500 st. C, nie można stosować w technologii wysokotemperaturowej. Poszerzający się asortyment wyrobów przeznaczonych do cynkowania stwarza konieczność metalizacji stopów żelaza o coraz bardziej złożonym składzie chemicznym. W takich warunkach proces tworzenia się powłoki staje się trudny do kontroli. Powstają powłoki o różnej budowie i kinetyce wzrostu. Prowadzenie procesu cynkowania zanurzeniowego w wysokiej temperaturze pozwala na uniezależnienie wzrostu powłoki od składu chemicznego podłoża. Powłoki powstałe w procesie wysokotemperaturowym mają bardziej równomierną grubość niż w tradycyjnej temperaturze 440-450 st. C. Pozostaje więc pytanie, czy pomimo wyższych początkowych kosztów technologia wysokotemperaturowa nie jest bardziej praktycznym rozwiązaniem w przypadku aplikacji zanurzeniowych powłok cynkowych? Proces wysokotemperaturowy wiąże się z wyższymi kosztami energii oraz przyspieszonym zużyciem osprzętu wykorzystywanego w procesie technologicznym. Wydaje się jednak, że lepsza możliwość kontroli procesu tworzenia się powłoki cynkowej oraz jakość powłok czyni metodę wysokotemperaturową bardziej uniwersalną.
Literatura
1. Horstmann D.: Stahl und Eisen nr 22 (80), 1960, s. 1531
2. Maass P., Peissker P.: Cynkowanie ogniowe, A.W. „Placet”, Warszawa, 1997.
3. Kania H., Liberski P., Podolski P., Tatarek A.: Projekt badawczy MNiSW Nr 3 T08C 053 29
4. Kania H.: Podstawy technologii wytwarzania powłok na stopach żelaza w procesie wysokotemperaturowego cynkowania zanurzeniowego, Rozprawa Doktorska, Politechnika Śląska, Gliwice 2002
5. Kurski K.: Cynkowanie ogniowe, W.N.T., Warszawa, 1970
6. Verma A.R.B., van Ooij W.J.: Surface and Coatings Technology, vol.89, 1997, s. 132
7. B.N.F. Metals Technology Center: High Temperature Galvanizing, ILZRO, Research Triangle Park, 1980.
8. Norma PN-EN ISO 1461:2000. Powłoki cynkowe nanoszone na stal metodą zanurzeniową (cynkowanie jednostkowe). Wymagania i badania.
Adam Tatarek
Piotr Liberski
Henryk Kania
