
Zmniejszenie obciążenia środowiska substancjami szkodliwymi pochodzącymi z wyrobów lakierowych - obok poprawy jakości - jest głównym stymulatorem rozwoju w dziedzinie farb i metod ich aplikacji. Za główne zagrożenie dla środowiska, wynikające ze stosowania wyrobów lakierowych, uważane są rozpuszczalniki organiczne, zaliczane do lotnych substancji organicznych (VOC). Szkodliwe działanie VOC polega na zachwianiu równowagi ozonowej w atmosferze, a mianowicie - zubożaniu warstwy ozonowej w stratosferze oraz na powodowaniu (na skutek reakcji fotochemicznych) powstawania tzw. smogu letniego w troposferze, warstwie usytuowanej najbliżej powierzchni ziemi.
Prowadzone obecnie działania prawne na świecie mają na celu:
W Europie najważniejszym dokumentem regulującym emisję VOC do atmosfery jest Dyrektywa 1999/13/EC, obowiązująca w krajach Unii Europejskiej od pierwszego kwartału 1999 roku. Dyrektywa ta oraz Dyrektywa IIPC (Zintegrowana Dyrektywa o Zapobieganiu i Ograniczaniu Zanieczyszczeń) stanowią jedne z najważniejszych aktów prawnych w strategii Unii dotyczącej ozonu troposferycznego.
2. Dyrektywa Europejska 1999/13/EC regulująca emisję VOC
Definicja lotnych substancji organicznych (VOC) podana w dyrektywie 1999/ 13/ EC brzmi następująco: "VOC to jakakolwiek substancja organiczna, wykazująca w temperaturze 293,15 K ciśnienie pary 0,01 kPa lub większe, lub wykazująca podobną lotność w szczególnych warunkach stosowania".
W związku z przyjętą w dyrektywie definicją VOC, w Unii Europejskiej wszystkie rozpuszczalniki organiczne, spełniające kryterium ciśnienia, zaliczane są do lotnych substancji organicznych, natomiast w Stanach Zjednoczonych i krajach należących do NAFTA - tylko te, które biorą udział w reakcjach fotochemicznych w atmosferze [1, 2].
2. 1. Założenia Dyrektywy 1999/13/EC
Dyrektywa zakłada ograniczenie emisji VOC według następującego planu [3, 4]:
- o 40% do października 2005,
- o 60% do października 2007,
- o 40% do października 2001,