Rys. 1 Płatkowa struktura naturalnego błyszczu żelaza (elektronowa mikroskopia skaningowa SEM)
Inne substancje szkodliwe
Szkodliwymi dla zdrowia i środowiska składnikami wyrobów lakierowych są również utwardzacze, szczególnie oparte o niemodyfikowane aminy aromatyczne oraz biocydy. Do utwardzania epoksydowych wyrobów lakierowych o specjalnych przeznaczeniach, np. dopuszczonych do kontaktu z wodą pitną i środkami spożywczymi, stosuje się mniej szkodliwe aminy cykloalifatyczne. W przypadku biocydów, dodawanych głównie do farb wodnych i przeciwporostowych, eliminuje się skuteczne w działaniu, ale toksyczne związki rtęci, cyny i fenolu, zastępując je np. związkami z grupy izotiazolinonów, o niewielkim, a przy tym skutecznym udziale substancji czynnej. W ostatnich latach dokonywane są również stopniowe zmiany w doborze do wyrobów lakierowych substancji błonotwórczych. Już przed kilkunastu laty wyeliminowano z receptur farb chlorowane polifenyle, stosowane jako plastyfikatory. Nie ulegają one degradacji i kumulując się w organizmach żywych, wprowadzane były w sposób trwały w naturalny łańcuch żywieniowy. Z tego samego powodu zaniknie w najbliższym czasie stosowanie w farbach innych związków zawierających duże ilości chloru, np. chloroparafin oraz chlorokauczuku. Jako alternatywne rozwiązanie w stosunku do popularnych dawniej farb chlorokauczukowych typuje się wyroby akrylowe. Z wyrobów lakierowych bitumiczno-epoksydowych i bitumiczno-winylowych eliminuje się smołę powęglową, która jak wszystkie produkty pirolitycznego rozkładu węgla, zawiera wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, rozpoznane jako substancje rakotwórcze.
dr inż. Jacek Bordziłowski
dr inż. Małgorzata Zubielewicz
Komentarze (0)