Aktualności i przegląd rynku

Stadion olimpijski w Innsbrucku, realizacja rok 2000. System proszkowy - podkład cynkowy + farba nawierzchniowa.

Farby antybakteryjne

Własności srebra zostały docenione już kilka tysięcy lat temu przez starożytnych Egipcjan, którzy używali go do zachowania świeżości magazynowanej żywności, chroniąc ją przed pleśniami i grzybami. Podobnie postępowali Fenicjanie, używając srebrnych naczyń na wodę w celu zabezpieczenia jej przed drobnoustrojami. Na XIV wiek datuje się w Kościele Katolickim zastosowanie srebra do wyrobu kielichów liturgicznych i tac przeznaczonych do podawania komunii, dla zapobieżenia ewentualnemu przenoszeniu chorób pomiędzy księżmi a parafianami. Współcześnie srebro ma wiele zastosowań, przede wszystkim w medycynie, np. jako elementy zastawek sercowych. Po przeprowadzeniu kompleksowych badań okazało się, że srebro jest w stanie niszczyć ponad 650 rodzajów mikroorganizmów. Nie tak dawno, kilka lat temu, podjęto próby wykorzystania własności srebra również w przemyśle farb proszkowych. Autor niniejszego tekstu na fali zainteresowania nowinkami był kiedyś również entuzjastą pomysłu nowej broni w walce z bakteriami. Po ochłonięciu przyszedł jednak czas na refleksję.

Farby proszkowe wykorzystywane do wykonywania powłok na elementach metalowych przeznaczonych do użytkowania w szpitalach i innych placówkach opieki zdrowotnej muszą być przede wszystkim odporne na działanie wszelkiego rodzaju środków, szeroko stosowanych do utrzymania w czystości i zapewnienia odpowiednich warunków w pomieszczeniach wymagających dezynfekcji. Konsekwencją tego jest spodziewana odporność na promieniowanie ultrafioletowe oraz wielokrotne zmywanie środkami chemicznymi. I gdzie tu jest miejsce na zbawienne działanie cząstek srebra? Niezależnie od tego ile bakterii będzie się namnażać na powłoce proszkowej (czy będzie to kilkakrotnie mniej lub więcej) i tak elementy pomalowane należy poddać dezynfekcji. O ile będziemy chcieli, żeby dodatek srebra był aktywny, cząstki metalu powinny znaleźć się na powierzchni powłoki, aby mieć jak najlepszy kontakt z bakteriami, zapobiegając ich namnażaniu. Czy jednak na tej powierzchni pozostaną po pierwszym porządnym myciu? Czy metaliczne srebro w kontakcie ze środkami chemicznymi pozostanie aktywne? Po zastanowieniu wydaje się, że pomysł wykorzystania srebra jako dodatku antybakteryjnego w farbach proszkowych ma znaczenie drugorzędne i jest zabiegiem bardziej marketingowym niż zaleceniem wynikającym ze względów technicznych. Dodatkowego problemu dostarcza brak jednoznacznych badań wykluczających niepożądane działanie nanocząsteczek srebra na organizm ludzki przy ryzyku wdychania farby w stanie sproszkowanym podczas aplikacji. Jak zwykle w takich sytuacjach i w tym wypadku rynek samoistnie reguluje jakość zaoferowanych rozwiązań. Pomimo podsycanego zainteresowania, podaż farb antybakteryjnych jest stale dość ograniczona. Dużo bardziej dla „szpitalnych” zastosowań są pożądane farby o odpowiedniej wytrzymałości na działanie środków chemicznych, niezmieniające koloru pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, również odporne na ścieranie. Używana dość często nazwa farby antybakteryjne wydaje się więc być często zwykłym nieporozumieniem.