
W nowoczesnej produkcji masowej, szczególnie drobnych przedmiotów,
istnieje konieczność eliminowania uciążliwych operacji ręcznej obróbki
wykańczającej procesami realizowanymi w wygładzarkach pojemnikowych, popularnie
zwanych obróbkami roto-wibracyjnymi. Początki tej technologii przypadają na
koniec XIX wieku, a okres intensywnego rozwoju na lata I wojny
światowej.
Rozwój tej metody obróbki, realizowanej przeważnie na
mokro, doprowadził do upowszechnienia się nowych typów urządzeń obróbczych,
wśród których dominują urządzenia wibracyjne o zróżnicowanej geometrii
przestrzeni roboczej pojemnika oraz różnorodnych typów narzędzi obróbkowych
(kształtek) i płynów wspomagających obróbkę. Współcześnie stosowane urządzenia
to w większości w pełni zautomatyzowane instalacje technologiczne, w których
zarówno załadunek detali, jak i ich odbiór po obróbce odbywa się automatycznie zzamkniętym obiegiem kształtek i płynów wspomagających. Roto-wibracyjna obróbka
powierzchni to coraz bardziej popularna przemysłowa metoda obróbki,
umożliwiająca intensyfikację, mechanizację czy automatyzację różnorodnych
procesów technologicznych (usuwanie zadziorów, zaokrąglanie ostrych krawędzi,
szlifowanie, polerowanie wygładzające i wybłyszczające powierzchnię,
przygotowanie powierzchni
![]() |
Kształtki ścierne o spoiwie żywicznym |
Podział urządzeń do obróbki roto-wibracyjnej dokonuje się na podstawie rodzaju
ruchu pojemnika wygładzarki i jego kształtu oraz w oparciu o wielkość przeciążeń
we wsadzie roboczym zawartym w tym pojemniku. Od kilku lat najbardziej popularne
są wygładzarki wibracyjne, rotacyjne i rotacyjno-kaskadowe. Rzadziej spotyka sięwygładzarki proszkowe i planetarne. Są one stosowane tylko tam, gdzie nie można
zastosować innego typu wygładzarki. Ciągły postęp obróbki skrawaniem,
odlewnictwa, obróbki cieplnej itp. pozwala na uzyskanie wyrobów z gładkimi
powierzchniami, mało widocznymi liniami podziału. W tej sytuacji obróbka
roto-wibracyjna jest w bardzo wielu przypadkach ograniczona do wygładzania,
polerowania i przygotowania powierzchni pod powłoki lakiernicze i pokrycia
galwaniczne. Cechą wyróżniającą obróbkę w wygładzarkach pojemnikowych od
innych sposobów obróbki wykańczającej jest jednoczesna obróbka znacznej liczby
przedmiotów jeszcze większą liczbą kształtek. Praca narzędzia odbywa się w
sposób kinematycznie swobodny. Wynikiem tego jest różnorodność kontaktów między
elementami wsadu obróbkowego. Spośród nich jedynie kontakt pomiędzy przedmiotami