
obrabianymi a kształ¬tkami można uznać za roboczy, zaś np. wzajemny kontakt
przedmiotów obrabianych jako szkodliwy przede wszystkim dla jakości ich
powierzchni.
Obróbka ubytkowa w wygładzarkach pojemnikowych może być
realizowana przy użyciu dwóch różnych grup kształtek: kształtek ściernych o
spoiwie żywicznym i kształtek ściernych o spoiwie ceramicznym. Obróbka
wykończeniowa (bez ubytku masy przedmiotu) realizowana jest za pomocą kształtek
polerujących, tzn. ceramicznych porcelanowych lub metalowych. Kształtki ścierne
powinny wykazywać określoną skrawność, tj. zdolność do skrawania przedmiotów
poddanych obróbce roto-wibracyjnej. Kształtki polerskie powinny natomiast
posiadać określoną twardość uniemożliwiającą ich deformację oraz wysoką gładkość
zapobiegającą kaleczeniu powierzchni przedmiotów obrabianych. Dwa podstawowe
typy kształtek to kształtki ścierne![]() |
Części obrabiane w kształtkach ceramicznych |
kształtki wytwarzane na przemysłową skalę. Kształty i wielkość kształtek
stosowanych w obróbce pojemnikowej to efekt wyboru skuteczności obróbki, jak
również ekonomicznie uzasadnionych metod produkcji poszczególnych rodzajów
kształtek. Kształtki ceramiczne ścierne stosuje się przede wszystkim do
obróbki przedmiotów stalowych, ale również do obróbki np. tworzyw sztucznych. W
zależności od przeznaczenia stosuje się kształtki z różną zawartością ziarna
ściernego (do 45%), a także o zróżnicowanym uziarnieniu ścierniwa (drobniejsze
45-125 mm, grubsze 125-300 mm). Im większe naddatki do usunięcia i im twardszy
jest materiał obrabiany, tym wyższa zawartość ziarna ściernego (30-45%) i
grubsze ziarna ścierne. W pewnych przypadkach kształtki ceramiczne produkowanesą też bez ziarna ściernego i używane są wówczas jako nośniki proszków lub past
wspomagających, dodawanych niezależnie. Ma to miejsce np. podczas obróbki
pojemnikowej guzików poliestrowych. Podstawowy rodzaj kształtek żywicznych to
kształtki żywiczne poliestrowe. Pewne, jednak coraz mniejsze zastosowanie mają
kształtki żywiczne mocznikowe.
Kształtki żywiczne wytwarzane są metodami
odlewania w formach i następnego utwardzania w podwyższonych temperaturach.
Zróżnicowanie właściwości tych kształtek uzyskuje się zmieniając ilość i
charakterystykę żywicy, jak również rodzaj i charakterystykę materiałów
ściernych i polerskich stosowanych jako wypełniacze żywicy. Kształtki żywiczne
są podstawowym narzędziem obróbkowym stosowanym w wygładzarkach pojemnikowych,