Aktualności i przegląd rynku

Obróbka chemiczna powierzchni w postaci mycia i odtłuszczania jest operacją nieodzowną przy wszelkich obróbkach strumieniowo-ściernych, nie tylko cynku jak wspomniałem wcześniej. Fosforanowanie żelazowe i cynkowe, pasywacja chromianowa i inna oraz ostatnio popularna pasywacja polimerowa, też mają na celu polepszenie zwilżalności powierzchni cynku (2, 14). Dlatego istnieją technologie łączące procesy strumieniowo-ściernego i chemicznego przygotowania powierzchni (oprócz odtłuszczania dodatkowo fosforanowanie) dla powłok mających być narażonych na ciężkie warunki atmosferyczne lub wtedy, gdy wyrób ma być lakierowany po dłuższym czasie od obróbki strumieniowo-ściernej.

Mechanizmy adhezji powłok lakierowych

Rozważania teoretyczne dotyczące przyczepności wyrobów lakierowych do podłoży metalowych wskazują na działanie jednocześnie kilku mechanizmów adhezji (przyczepności) wyrobów lakierowych do podłoża metalowego, z których najczęściej są wymieniane:

- Adsorbcyjny mechanizm adhezji (przyczepności lakieru do podłoża), zachodzi na skutek oddziaływań sił międzycząsteczkowych van der Waalsa, oddziaływujących w bardzo wąskiej przestrzeni, między fazą metalu (podłoża) a powłoką lakierową rzędu 5•10-4 mm (8). Wszelkie fazy obce w tym obszarze, to jest zanieczyszczenia w postaci smaru, oleju, wilgoci, „białej rdzy”, soli i kurzu oraz innych niezwiązanych z podłożem substancji obniżają siły adhezji powłoki do podłoża. Drogą pozwalającą zwiększyć siłę tego rodzaju adhezji jest nie tylko usunięcie faz izolujących, ale też powiększanie powierzchni styku obu faz poprzez jej chropowacenie, czyli „rozwijanie powierzchni”. Realizuje się to poprzez delikatną obróbkę strumieniowo-ścierną powierzchni cynku zwanej „omiataniem” (8).

- Mechaniczny mechanizm adhezji zakłada, że następuje ona w wyniku mikrozakotwiczeń polimeru w chropowatej powierzchni. Dodatkowo ma miejsce „efekt przyssawki”, powstający w ten sposób, że nałożony na powierzchnię chropowatą polimer zamyka w porach pęcherzyki powietrza, które w procesach polimeryzacji i odparowywania rozpuszczalników, zwłaszcza w podwyższonych temperaturach, zmniejszają swoją objętość, co powoduje efekt mikrozassania lakieru w tych szczelinach (8).

- Elektrostatyczny mechanizm adhezji występuje bezpośrednio po obróbce strumieniowo-ściernej, w czasie nie dłuższym niż 6 godzin. Powierzchnia po obróbce strumieniowo-ściernej powoduje wzbudzenie w warstwie wierzchniej elektronów i wytwarza ładunki elektrostatycze sprzyjające polaryzacji sąsiednich polimerów lakierowych, zwłaszcza ich grup funkcyjnych, stając się dodatkową przyczyną ich przyciągania do podłoża (8). Jak wynika z przeglądu mechanizmów adhezji i warunków rozlewności wyrobów lakierowych na powierzchni cynku, bardzo ważną rolę odgrywa odtłuszczanie i obróbka strumieniowo-ścierna powierzchni przed malowaniem.