Warto wiedzieć
1 Na właściwe przygotowanie powierzchni cynku przed naniesieniem powłok lakierniczych ma wpływ wiele czynników:
- gatunek stali użytej do cynkowania i zawartość Si i P,
- stan powierzchni stali przed trawieniem,
- sposób przeprowadzenia wszystkich etapów metalizacji,
- skład kąpieli cynkującej i dodatków stopowych,
- sposób prowadzenia cynkowania i warunki stygnięcia wyrobu ocynkowanego,
- czas i warunki klimatyczne całego okresu poprzedzającego malowanie,
- sposób przeprowadzenia operacji przygotowujących powierzchnie przed malowaniem,
- odstęp czasu między obróbką powierzchni a nałożeniem powłoki lakierowej,
- właściwy dobór farb i odpowiednie ich nałożenie.
2 Ze względu na wymienione uwarunkowania projektant musi dostosować się do wymagań koniecznych do prawidłowego cynkowania zanurzeniowego: gatunek stali, sposób położenia spawów (spaw nieprzerywany), brak kieszeni bez otworów technologicznych, właściwego kształtu i wielkości konstrukcji.
3 Ocynkownia musi być powiadomiona, że będzie nakładana powłoka lakiernicza.4 Nie mogą na powierzchni występować wady przeszkadzające malowaniu.
5 Nie mogą wystąpić wady ukryte w postaci kruchości wodorowej stali ani łuszczenia się stali i powłoki cynkowej.
6 Stosowanie się do zalecanych rodzajów ścierniw i parametrów ich stosowania.
Charakterystyka „omiatania” cynku
Powszechnie stosowaną i aprobowaną metodą obróbki strumieniowo-ściernej powierzchni cynku zanurzeniowego, a także posiadającą wieloletnią warstwę pasywną z „białej rdzy”, czyli produktów korozji cynku starzonego w różnym stopniu, jest obok zmywania roztworami alkalicznymi, najczęściej amoniakalnymi, najlepiej z dodatkiem biodegradowalnych środków pod warunkiem ich spłukiwania z powierzchni. Następnie po wyschnięciu winna następować delikatna obróbka strumieniem najczęściej drobnego elektrokorundu, zwana „omiataniem”, po angielsku sweeping. Należy ją stosować tuż przed nałożeniem wyrobów lakierowych proszkowych oraz ciekłych. W niektórych przedsiębiorstwach stosuje się też i inne ścierniwa w procesie pneumatycznej obróbki strumieniowo-ściernej, jak na przykład: żużel paleniskowy i pomiedziowy, czasem kulki i granulat szklany lub garnet. Zastosowanie natomiast śrutu, według danych Instytutu Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie, powoduje wprawdzie „zadowalającą” przyczepność zaraz po nałożeniu i wysezonowaniu powłoki, lecz po przebywaniu w komorze solnej przez 1000 godzin następuje całkowity spadek przyczepności oraz wystąpienie licznych pęcherzy pod powłoką. Wynik ten nie pozwala na zastosowanie tak wykonanego zabezpieczenia antykorozyjnego w środowisku wyższym niż C 4 (14). Przyczyny tak złych wyników powłok nałożonych po śrutowaniu będą dokładnie opisane w kolejnym artykule. Ośrodki uniwersyteckie w swoich opracowaniach forsują ścierniwa pochodzenia naturalnego (łupinki orzecha, pestki dyni, kolby kukurydzy) i z różnych tworzyw sztucznych o twardości mniejszej niż 5 w skali Mohs’a, co nie znajduje potwierdzenia w praktycznym zastosowaniu w przemyśle, poza lotniczym (4). Obróbka „omiataniem” polega na skierowaniu strumienia ścierniwa o granulacji 0,2-0,6 mm (średnica dyszy 5 do 8 mm) i powietrza, pod małym kątem nachylenia strumienia ściernego do powierzchni oczyszczanej 30-400 z odległości większej niż 20 cm (50 do 80 cm), przy obniżonym ciśnieniu z 0,6 – 0,7 MPa do 0,2 – 0,3 MPa (2-3 bara), wykonując przy tym zdecydowanie szybsze przesuwanie dyszy (14). Tak osłabione oddziaływanie energii kinetycznej ścierniwa padającego na obrabianą powierzchnię gwarantuje nie spowodowanie nadmiernego niszczenia powierzchni cynku, a jednocześnie skuteczne usuwanie wszelkiej postaci białej rdzy z powierzchni cynku. Uzyskuje się w tym procesie chropowatość powierzchni cynku Rz - rzędu 30-35 μm przy wydajności procesu 30 do 44 m2/h (14). Jednak tylko elektrokorund, dzięki swojej wyjątkowej skrawności, pozwala swobodnie zmniejszać ciśnienie w dyszy i uzyskiwać maksymalne wydajności obróbki z doskonałym skutkiem.
Literatura:
1. Informacje Industrial Galvanizers Corporation – Internet
2. Norma PN-EN ISO 1461 Cynkowanie zanurzeniowe stali
3. A. Królikowska – „warunki cynkowania zanurzeniowego” Opk 3/2009, s. 153
4. A. Królikowska, M. Zubielewicz – Wybrane problemy, na które należy zwracać uwagę, stosując jako zabezpieczenie antykorozyjne powłokę cynkową zanurzeniową lub system Duplex z tą powloką”. Ochrona przed korozją 10/2008, s. 360-363.
5. J. Kobus, L. Kwiatkowski, R. Lutze, E. Jaroszewska-Klejn – „Problemy określenia wymagań technicznych dla powłok cynkowych zanurzeniowych stosowanych w systemach Duplex”. Inżynieria powierzchni 2/2007 s. 39 – 47.
6. E. Śmieszek – „Farby do malowania stali ocynkowanej” Ochrona p. korozją 1/2002, s. 15.
7. A. Kubacki – „Powłoki DUPLEX – w czym problem?” DUPLEX Systems, Sympozjum IMP – Warszawa 26-27 kwiecień 2004, s. 11
8. M. Głuszko – „Zagadnienie adhezji powłok lakierowych do powierzchni cynku”. DUPLEX Systems, Sympozjum IMP – Warszawa 26-27 kwiecień 2004, s. 81-89.9. F.J.. Malone – Material Perormace, 31/1992, s. 39 i Internet
10. D. Hamela – „Stal ocynkowana ogniowo – sezonowanie przed malowaniem”. Ochrona przed korozją, 9/2000, s. 237-239.
11. T. Langwill - „Przygotowanie stali ocynkowanej przed nałożeniem nawierzchniowych powłok epoksydowych” Ochrona przed korozją. 9/2002, s. 253,
12. Frank Porter, “Zinc Handbook” - International Lead Zinc Research Organization, Internet
13. Wspólne wydanie Deutscher Stahbau-Verband DSTV, Bundesverband Korrosionschutz e.V., Industrialverband feuerverzinken, Verband der Lackindustrie e.V. - „Verbande Richtlinie Korrozionsschutz von Stahlbauten Duplex-Systeme Feuerverzinkung plus Beszichtung Auswahl, Ausfirung, Anwendung” Internet.
14. J. Andziak, j. Kobus – “Badania korozyjne ocynkowanych instalacji ogrodzeniowych zabezpieczonych systemem DUPLEX”. Ochrona przed korozją 11/2004, s, 296-300
Marek Marcinkowski
Komentarze (0)