
Ścierniwa metalowe (śruty) i ich znaczenie
Śruty okrągłe (patrz na tablicę 2) są stosowane do oczyszczania głównie stali zwykłych w pierwszym rzędzie w urządzeniach posiadających koła rzucające śrut (odlewnicze, linie do czyszczenia wyrobów hutniczych). Śruty ostrokrawędziowe (łamane) używa się w pneumatycznych oczyszczarkach, komorach śrutowniczych z zamkniętym obiegiem ścierniwa, a rzadziej w kabinach (z rękawami na ręce). Wysoka trwałość ścierniw metalowych jest główną przyczyną ich popularności, gdyż pozwalają uzyskiwać najlepsze rezultaty ekonomiczne. Obowiązywanie jednak jedynie wizualnych wzorców oceny jakości powierzchni, nieuwzględniających stopnia rozwinięcia powierzchni po obróbce strumieniowo-ściernej a zwłaszcza rzeczywistej jakości profilu tej powierzchni, może doprowadzić do przykrych następstw w przypadku eksploatacji obiektu w ciężkich warunkach korozyjnych (morskich, przemysłowych, w przemyśle chemicznym, zanurzenia w wodzie i glebie). Nie daje się też tymi metodami określić zanieczyszczeń powierzchni jonami rozpuszczalnymi ani ilości wbitych w powierzchnię oczyszczaną cząstek rozbitego śrutu. Cząstki te w niesprzyjających warunkach (duża wilgotność względna i zjawisko roszenia, atmosfera przemysłowa i nadmorska) powodują, że w ciągu paru godzin (2-4) powstawanie rdzy nalotowej na powierzchni oczyszczonej. Przestrzegam przed stosowaniem śrutów zbyt grubych do czyszczenia zgorzeliny (czasem około 2 mm i większych), szczególnie gdy jest już ona zaatakowana przez rdzę. Powstaje w takim przypadku zjawisko wbijania tej rdzy w głębokie wyrwy po uderzeniach śrutu okrągłego, zasklepianie się jej po następnych uderzeniach śrutu. Wtedy nie da się już jej usunąć przez śrutowanie, ścierniwem drobniejszym, podczas obróbki wykańczającej przed malowaniem. Zasklepiona rdza chłonie natomiast wilgoć i tworzy przyszłe podpowłokowe ogniska korozyjne. Śrut żeliwny stracił na znaczeniu z uwagi na swoją niską trwałość i skłonność do dużego pylenia oraz szybkie zużywanie łopatek wirników, jak też nieustabilizowanej jego jakości, co spowodowało jego nieopłacalność. Pozostają przy nim niektóre odlewnie, które produkują go na własny użytek. Można powiedzieć, że śrut żeliwny stanowi, obok śrutu ciętego z drutu, „relikt naszej przeszłości”, gdyż tylko takie śruty były produkowane w PRL. Pozostałe śruty wymienione w tablicy 2 posiadają znikome znaczenie i stosowane są do odlewów z metali kolorowych i ich stopów oraz stali nierdzewnej (śruty Ni i Cr/Ni)