Lakiery UV do natrysku
Wszystkie uwagi zawarte powyżej odnoszą się oczywiście do elementów płaskich. Lakierowanie walcami elementów profilowanych takich jak drzwiczki mebli kuchennych czy elementy drewniane ze zdobieniami i wycięciami jest niemożliwe. Techniką umożliwiającą dokładne polakierowanie takich elementów jest natrysk. Może to być natrysk ręczny lub za pomocą automatów natryskowych. Klasyczne lakiery UV do mebli maja bardzo wysokie lepkości, które nie stanowią problemu przy nakładaniu walcami. Natomiast lakiery do natrysku muszą mieć niskie lub bardzo niskie lepkości. Stanowi to pewien problem, ale aktualnie lakiery takie istnieją i są szeroko stosowane. Lakiery UV do natrysku można podzielić na trzy grupy:
• Lakiery UV zawierające rozpuszczalniki organiczne
• Lakiery wodne UV.
Lakiery UV rozpuszczalnikowe
Zwykle są to lakiery o składzie podobnym do lakierów UV na walce, ale rozcieńczone rozpuszczalnikami organicznymi. Mogą być one nakładane ręcznie lub za pomocą automatów. Ze względu na duże straty natrysku znacznie korzystniejsze jest stosowanie automatów z systemem odzysku lakieru z taśmy. Lakiery tego typu nie zapewniają korzyści związanych z ochroną środowiska; jedynie uzyskiwane powłoki odznaczają się lepszymi właściwościami odpornościowymi niż tradycyjne lakiery rozpuszczalnikowe. Dlatego tez ich zastosowanie w przemyśle meblarskim jest ograniczone.
Lakiery UV 100%
Skład lakierów tego typu jest zasadniczo odmienny niż skład lakierów na walce. Stosuje się tutaj niskolepkie oligomery akrylowe (poliestrowo- i polieterowo-akrylowe) oraz stosunkowo duże ilości monomerów akrylowych. Lakiery te mogą mieć lepkość umowną nawet na poziomie 20 sek. (DIN 4). Rozlewność tych lakierów jest dobra i utwardzają się jak inne lakiery UV. Ze względu na cenę są one stosowane na automatach natryskowych z systemem odzysku ‘oversprayu’ z taśmy. Materiał odzyskany z taśmy jest zawracany do powtórnego stosowania. Odpowiednie ustawienie pistoletów natryskowych zapewnia dobre polakierowanie płaszczyzn bocznych, a skośne ustawienie lamp UV zapewnia ich dobre utwardzenie. W ten sposób można nakładać i utwardzać lakiery przeźroczyste i białe emalie zapewniające dobre krycie po nałożeniu już dwóch warstw. Metodą natrysku pneumatycznego trudno jest nałożyć warstwę lakieru o grubości poniżej 30 mm. Powoduje to problemy z uzyskaniem powłok o niższym połysku (<20°). Jednak najnowsze osiągnięcia chemii oligomerów akrylowych pozwoliły na rozwiązanie tego problemu.
Lakiery wodne UVLakiery UV do natrysku, nawet te 100%, stwarzają pewne zagrożenie higieniczne. Muszą one zawierać duże ilości monomerów akrylowych. A wiele z nich powoduje u pracowników częste uczulenia. Problem ten rozwiązuje się przez produkcję nowych, znacznie słabiej uczulających, monomerów akrylowych. Radykalnym rozwiązaniem problemu są wodne lakiery UV niezawierające monomerów akrylowych, a jedynym ich rozcieńczalnikiem jest woda. Aktualnie są one produkowane na bazie dyspersji poliuretanowych zawierających wolne wiązania nienasycone podatne na sieciowanie pod wpływem promieniowania UV. Dyspersje takie są dosyć drogie, dlatego też często stosuje się je w kompozycjach z termoplastycznymi dyspersjami akrylowymi lub poliuretanowymi. W takim przypadku mogą być one stosowane do malowania typowych elementów meblowych. Zaletą jest otrzymywanie powłok o parametrach jakościowych lepszych niż z tradycyjnych wodnych wyrobów lakierowych. Należy pamiętać, że powłoki uzyskane z tych wyrobów wymagają suszenia termicznego (np. 5-10 min, 80°C) przed utwardzaniem promieniowaniem UV. W przeciwnym przypadku uzyskane powłoki będą mleczne. Jednym z zastosowań tego typu lakierów jest malowanie krzeseł. Krzesła są najpierw lakierowane ręcznie lub za pomocą robotów, następnie przechodzą przez tunel suszenia termicznego i wchodzą do tunelu UV, w którym lampy są rozmieszczone na różnych wysokościach i pod różnym kątem. Po przeszlifowaniu operacje powtarza się jeszcze raz uzyskując wykończenie krzesła o bardzo dobrych parametrach użytkowych. Innym sposób malowania elementów 3D jest technologia opracowana przez firmę BASF (Larolux®). Pomalowane elementy przestrzenne (np. krzesła) wchodzą do specjalnej komory z jedną lampą UV. Komora jest wyłożona wypolerowaną folią aluminiową odbijającą światło emitowane przez lampę, co zapewnia dobre oświetlenie wszystkich płaszczyzn elementu. Dodatkowo w dolnej części komory jest doprowadzenie dwutlenku węgla – obojętnego gazu eliminującego inhibicje tlenową. Eliminacja tlenu ze strefy utwardzania pozwala na stosowanie lamp UV o znacznie niższej mocy oraz kompozycji lakierniczych o znacznie niższej reaktywności np. tańsze oligomery i mniejszą zawartość bardzo drogich fotinicjatorów. Inną cechą wodnych wyrobów UV jest fakt, że powłoki po wysuszeniu termicznym są na tyle suche i twarde, że mogą być obrabiane mechanicznie, np. szlifowane. Oznacza to możliwość nałożenia kilku warstw, ich szlifowanie i jednorazowe utwardzanie promieniami UV na końcu. Powłoki uzyskane z czystych dyspersji poliuretanowych odznaczają się bardzo dobrą odpornością na czynniki chemiczne, uszkodzenia mechaniczne i ścieranie. Dlatego też głównym zastosowaniem wodnych lakierów UV jest przemysłowe malowanie parkietów drewnianych w postaci paneli czy klepek. Przykładowe zestawienie takiej linii jest następujące: • walce do nakładania szpachlówki UV • tunel UV • szlifierka w linii • walce lakiernicze do nakładania wodnego lakieru UV podkładowego • suszarka termiczna • szlifierka • walce lakiernicze do nakładania wodnego lakieru UV podkładowego • suszarka termiczna • szlifierka • walce lakiernicze do nakładania wodnego lakieru UV nawierzchniowego • suszarka termiczna • szlifierka • walce lakiernicze do nakładania wodnego lakieru UV nawierzchniowego • suszarka termiczna • tunel UV utwardzający wszystkie warstwy lakierów UV jednocześnie. Jest to tylko przykładowe zestawienie, w praktyce skład takiej linii może być bardzo różnorodny. Zależy to od parametrów lakierów oraz wymagań odnośnie gotowej powłoki.
Komentarze (0)