Artykuły branżowe

Współczesne rozwiązania projektowe cechują się także bardzo dalekimi posunięciami oszczędnościowymi, co – choć ogólnie zrozumiałe – w szczegółach może procentować niebezpiecznym ryzykiem. Przykładem niech będzie zamieszczone zdjęcie pokazujące typowy model obecnie budowanych elektrowni. Część z lewej – to „fabryka prądu” zawierająca w sobie bunkry węglowe, kotły i agregaty prądotwórcze. Z prawej – poza chłodnią kominową – to instalacja odsiarczania spalin będąca w istocie „fabryką gipsu”, czyli kosztowną inwestycją proekologiczną oczyszczającą gazy spalinowe z przetworzeniem zawartych w nich tlenków siarki na gips budowlany. Ale „ekologia” kosztuje i za „gips” płaci się oszczędnością uzyskaną przez wyeliminowanie komina, górującego jeszcze do niedawna nad każdą elektrownią i wyrzucającego surowe spaliny do atmosfery. Teraz przechodzą one przez płuczki (widoczne w centralnej części ilustracji), skąd – przez chłodnię – już jako czyste uchodzą na zewnątrz. Dla uzupełnienia informacja – wnętrza płuczek wykonanych ze stali węglowej ze względu na silną agresję chemiczną mediów muszą być chronione przed korozją, najczęściej metodą gumowania.

Nawet pobieżna analiza tego rozwiązania wykonana okiem antykorozjonisty musi wywoływać refleksje. Połączenie „szeregowe” urządzeń od kotła do chłodni kominowej z płuczkami jako integralnymi częściami całej linii technologicznej i bez obejść bocznikowych, umożliwiających odprowadzenie spalin do atmosfery w sytuacjach awaryjnych zmusza – co warte wyraźnego zaznaczenia – w przypadku choćby lokalnego uszkodzenia powłoki w płuczce do wyłączenia całego bloku energetycznego. I nie trzeba być specjalistą, by wiedzieć na czym polega ta operacja, jakie są jej skutki i koszty, uwzględniając wszystkie czynności od wygaszenia kotła, do synchronizacji generatora z siecią państwową, po jego ponownym uruchomieniu. Dlatego element „ryzyka” w tym i w wielu innych podobnych przypadkach – dodajmy „ryzyka „antykorozyjnego” – staje się na tyle istotny, że nie można przejść obok niego do porządku dziennego.

Ryzyko antykorozjonistów, jeśli wziąć pod uwagę tylko stany normatywne, określone przede wszystkim „laboratoryjnym składem mediów”, „instrukcyjnymi warunkami pracy” oraz dopasowaną do nich „katalogową chemoodpornością” zastosowanych materiałów, jest niewielkie i prawdopodobieństwo „chemicznego” uszkodzeń powłok jest znikome. O to zadbała inżynieria materiałowa i jej gumy bromobutylowe są „normatywnie odporne” na zadane w płuczkach warunki pracy. Zagrożeniem – przy czym bardzo poważnym – są natomiast stany nadzwyczajne, wynikające z przypadkowego i niekontrolowanego nagromadzenia się ostrokrawędziowych nawisów osadowych o ciężarze liczonym w setkach kilogramów, które spadając zrywają wykładziny ze ścian i kaleczą powłoki denne. Podobnie niszcząco działają awaryjnie wrzucane i nieschłodzone wstępnie strumienie gazów kotłowych albo szoki termiczne powodowane płynami technologicznymi i wodami myjącymi. Ważne jest to, że zjawiska, o których wyżej, nie poddają się jakimkolwiek regułom obliczeniowym a miejscem i skalą ich wystąpienia rządzi przypadek. Może on być spowodowany błahostką natury eksploatacyjnej, może być wynikiem dostawy węgla z innego złoża, może być w końcu sprawą losową, zależną tylko od miejsca powstania zarodka krystalizacyjnego na jednym z tysięcy elementów płuczki. To nie zmienia faktu, że za awarię odpowiadają wykonawcy powłok ochronnych a to za sprawą jednobrzmiąco sporządzanych umów kontraktowych narzucających im wykonanie robót gwarantujących „dyspozycyjność ruchową 99,9% w ciągu 60 miesięcy od daty uruchomienia urządzenia”.