Artykuły branżowe

Badanie tendencji do pienienia się i dobór odpieniacza w lakierach wodorozcieńczalnych.

- Lepkość lakieru

Lepkość jest to cecha materiału wyrażana zależnościami pomiędzy naprężeniem ścinającym, a prędkością ścinania. Lakiery na drewno posiadają lepkość tzw. niutonowską (niezależną od prędkości ścinania). Jeżeli mieszamy lakier w puszce czujemy opór, który to jest właśnie lepkością wywołaną przepływem między mieszadełkiem a ściankami puszki. Jeżeli mieszamy wolno, stopniowo zwiększając szybkość mieszania (prędkość ścinania) i nie czujemy zmian wyczuwalnego oporu, oznacza to, że lakier jest cieczą niutonowską. Jeżeli zmiany lepkości byłyby wyczuwalne, może oznaczać, iż używany lakier posiada cechy reologiczne, np. pseudoplastyczne, tiksotropowe lub inne.

Lepkość lakierów jest bardzo często mylona z czasem wypływu, który oznacza się właśnie dla cieczy niutonowskich. Czas ten określa w ciągu ilu sekund lakier wypłynie ze znormalizowanego naczynia pomiarowego (kubka wypływowego) przez otwór wylotowy o określonej średnicy. Im dłuższy czas wypływu, tym wyższa lepkość i odwrotnie. Najczęściej do oceny używa się standardowego kubka wypływowego z dnem stożkowym, według PN-81/C-81508. W normie PN-C-81150:1997 „Lakier poliuretanowy nawierzchniowy do łodzi” oraz PN-C-81800:1998 „Lakiery olejno-żywiczne, ftalowe modyfikowane i ftalowe kopolimeryzowane styrenowane” podano wymagania, w jakim przedziale powinien znajdować się czas wypływu. Norma PN-C-81150:1997 dla składnika A lakieru określa, iż czas wypływu mierzony kubkiem z dnem stożkowym i otworem wylotowym średnicy 3 mm powinien wynosić 30 do 40 sekund. Norma PN-C-81800 określa, iż czas mierzony kubkiem z dnem stożkowym i otworze wylotowym o średnicy 4 mm powinien wynosić 60 do 110 sekund, a dla lakieru do natrysku 30 do 60 sekund. Stosowanie wymagań dla czasu wypływu jest bezzasadne, jeżeli chodzi o górną granicę. Jeżeli lakier będzie miał czas wypływu 150 sekund, zawsze można go rozcieńczyć do niższego czasu wypływu. Nie ma całkowicie sensu stawiania takiego wymagania, gdyż przez to zmusza się tylko producentów, aby w opakowaniach sprzedawali rozcieńczony lakier, a przecież każdy malarz może zrobić to sam, dostosowując lepkość do odpowiedniej techniki malowania. Lakiery z połyskiem zazwyczaj mają już lepkość dobraną tak, aby możliwe było lakierowanie bez rozcieńczania. W przypadku lakierów matowych lepkość jest nieco wyższa, co jest zabiegiem celowym, powodującym ograniczenie osadzania się czynnika matującego.