Artykuły branżowe

Stosowanie piasku w obróbce strumieniowo-ściernej powierzchni

Oznaczenia czystości powierzchni przygotowanej do malowania symbolami Sa wywodzą się angielskiego słowa sandblasting (piaskowanie), jednak stosowanie piasku jako ścierniwa zostało Unii Europejskiej bardzo ograniczone, niektórych krajach całkowicie wyeliminowane. Mimo zakazów, piasek jest nadal dość powszechnie stosowanym ścierniwem, nie ma obecnie kraju norm wymagań do oceny jego przydatności.

Od wejścia Polski do Unii Europejskiej, więc od maja 2004 r., obowiązuje Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy Polityki Społecznej dnia 14 stycznia 2004 r. sprawie bezpieczeństwa higieny pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym natryskiwaniu cieplnym (Dz. U. nr 16, poz. 156). Paragraf 3 punktu 2 tego rozporządzenia brzmi: „Do czyszczenia powierzchni niedopuszczalne jest stosowanie suchego piasku kwarcowego jako ścierniwa lub dodatku do innych ścierniw”.

Jak Polska długa szeroka spotyka się na płotach warsztatach ogłoszenia reklamujące piaskowanie felg, konstrukcji stalowych itp. Ustawa obowiązuje od ponad 7 lat, mimo to usługi piaskowania są nadal powszechne. Jest to możliwe kilku powodów. Wspomniane rozporządzenie dopuszcza stosowanie piasku kwarcowego pneumatycznych metodach mokrych wilgotnych, dopuszcza też stosowanie innych ścierniw mineralnych, takich jak: „rozdrobnione skały minerały, tym oliwin, staurolit, dolomit, granit inne”. Nie jestem geologiem ani gleboznawcą, ale tego co pamiętam ze szkoły, piasek to nic innego jak skała rozdrobniona na skutek naturalnej erozji spowodowanej głównie przez wiatr wodę. Nie jest też jasno określone, kto ma egzekwować to rozporządzenie: Państwowa Inspekcja Pracy, czy może Inspektorat Ochrony Środowiska? Jest więc sporo niekonsekwencji tym dokumencie.

Wielu wykonawców nadal stosuje piaski do oczyszczania powierzchni stali tłumacząc, że jeżeli pracują zbiorniku magazynowym, czy nawet hali, to jest to układ zamknięty. Znalazło się też kilka utytułowanych osób, które wydają zaświadczenia informujące, że stosowanym ścierniwem jest kruszony granit chociaż drobinki tego ścierniwa gołym okiem do złudzenia przypominają piasek, trudno polemizować ze specjalistą. Niezależnie od tego czy jest to legalne, czy też nie, piasek jest nadal dość powszechnie stosowanym ścierniwem. punktu widzenia jakości przygotowania powierzchni, dobrej jakości piasek jest równie skutecznym ścierniwem jak elektrokorund, żużel pomiedziowy, czy nawet śruty stalowe staliwne (fot. 1). Drobne frakcje piasku są niezastąpionym ścierniwem do tzw. omiatania, czyli na przykład schropowacenia pełni utwardzonej („zeszklonej”) powłoki epoksydowej przed nałożeniem kolejnej warstwy epoksydu lub poliuretanu.