Od czasów prehistorycznych do wielkiej rewolucji przemysłowej
"Nie będzie porównana z nakrapianemi farbami Indyjskiemi, ani z kamieniem Sardonychem najdroższym, albo z Saphirem". Biblia w tłumaczeniu księdza Wujka, Księga Hioba, rozdział XXVII
Czasy prehistoryczne
Człowiek od czasu pojawienia się na świecie zawsze starał się zaznaczyć swoją obecność lub pozostawić po sobie jakiś ślad lub znak. Pierwsze próby wykorzystywania barwników i pozostawiania trwałych śladów przez humanoidy (przodków homo sapiens) pochodzą z terenów obecnej Zambii sprzed 350-400 tys. lat, czyli jeszcze z dolnego i początków środkowego paleolitu. Prehistoryczne farby robiono z pigmentów uzyskanych z najbliższego otoczenia. Najwcześniejsze barwniki to pozyskana z ziemi ochra i umbra, węgiel drzewny, krew, osady wapienne itp. Farby robiono mieszając te pigmenty z wodą, śliną lub tłuszczem zwierzęcym. Z czasem zaczęto wykorzystywać wyciągi z roślin, sproszkowanych owadów, poddając je obróbce termicznej, gotując w wodzie lub tłuszczu (roślinnym lub zwierzęcym). Rysunki naskalne, w których zastosowano kolorowe barwniki, pochodzą sprzed ok. 30 000 lat. Bardzo dobrze zachowane rysunki z Bhimbetka w Indiach liczą sobie ponad 12 000 lat. Kolory używane przez mieszkańców jaskini były przygotowane z manganu, hematytu, miękkiego czerwonego kamienia i węgla drzewnego.
Rysunek naskalny z Bhimbetka*.
Te rysunki naskalne powstały na terenie obecnej Norwegii ok. 6-8 tysięcy lat temu /MJ/.
Starożytne cywilizacje
Obszar Mezopotamii
Najstarsze znane nam cywilizacje pochodzące z obszaru Mezopotamii, powstały ponad 8000 lat przed naszą erą. Mimo że zachowało się bardzo niewiele świadectw materialnych z tego okresu, to wiemy, że rolnictwo, hodowla, budownictwo i sztuka rozwijały się na tym obszarze niezwykle dynamicznie. W największym mieście - Babilonie, w czasach jego świetności mieszkało ok. pół miliona mieszkańców. Do legendy przeszły słynne ogrody Semiramidy. Niestety, niewiele wiadomo na temat farb używanych w starożytnej Mezopotamii, ale na pewno malowano ściany pałaców i domów zamożniejszych mieszkańców, a kobiety czerniły brwi i rzęsy.
Dużo więcej wiemy o farbach używanych w starożytnym Egipcie. Zawdzięczmy to licznym zachowanym znaleziskom. Już ponad 3000 lat przed Chrystusem używano farb na bazie wosku pszczelego, żelatyny, białek z jaj ptasich i gliny. Z czasem zaczęto używać smoły i balsamów do zabezpieczania łodzi. Ok. 1000 lat p.n.e. zaczęto wytwarzać farby na bazie gumy arabskiej. O różnorodności stosowanych pigmentów świadczą barwy na freskach grobowców, świątyń i innych cennych znalezisk, chociażby takich, jak pośmiertna złota maska faraona Tutanchamona. Niebieski pochodził z kopalń lapis lazuli (główny składnik lazuryt) z terenów obecnego Afganistanu, dlatego był niezwykle drogi. Zielony, zwany malachitem, pochodził z minerałów zawierających miedź. Z czasem Egipcjanie zaczęli otrzymywać niebieski wytwarzając go w sposób "syntetyczny" z miedzi. Pigment zyskał nazwę "błękit egipski", a sposób jego wytwarzania jest do dzisiaj nieznany. Udało im się też stworzyć intensywny czerwony barwnik zwany karminem. Egipcjanie opanowali sztukę wytapiania ołowiu, który w tamtych czasach był traktowany jako metal szlachetny. Z uzyskanego siarczku ołowiu wyrabiano czernidło do barwienia brwi i rzęs.
Komentarze (0)