Malowidła w Świątyni Hatszepsut zachowały świeżość barw mimo upływu ponad 3500 lat, a oglądać je możemy dzięki pracy polskich archeologów /MJ/.
Maska faraona Tutanchamona.
Starożytne Chiny
Najstarsze lakiery pochodzą z terenów dzisiejszych Chin sprzed ok. 7000 lat. Uzyskiwano je z żywic drzew. Zachowana trumna z grobowca Fu Hao, małżonki cesarza z dynastii Shang, była lakierowana. Przetrwała ok. 3200 lat, mimo że grobowiec ulegał zalaniom [2, 3].
Znacznie później, w okresie panowania dynastii Tang (ok. r. 700), odkryto w Chinach cynober, z którego otrzymywano pigment zwany też smoczą krwią. Kolor ten był zarezerwowany wyłącznie dla rodziny cesarskiej.
Grobowiec Fu Hao.
Ameryka prekolumbijska
Majowie używali farb do ozdabiania swych budowli. Sławę zyskał barwnik określany w literaturze jako "Maya Blue", który pochodzi sprzed ponad 2000 lat. Składa się zarówno z substancji nieorganicznych (glinek), jak i organicznych, np. indygo (pochodzenia roślinnego). Cechuje go znaczna odporność na wilgoć oraz związki chemiczne, w tym rozpuszczalniki, kwasy i zasady.
Grecja i Rzym
Grecy, a później Rzymianie najprawdopodobniej wnieśli stosunkowo niewiele do historii powstania farb. Stosowane przez nich metody wytwarzania barwników i łączących je żywic znane były już w Egipcie faraonów. Wykorzystywali farby, w których najczęściej spoiwem dla barwnika był wosk pszczeli oraz rzadziej używane, schnące oleje roślinne. Płynne farby nakładano podgrzewanymi szpatułkami lub pędzlami. Stosowano je na podłożach drewnianych, jak i mineralnych - ścianach budowli, tam używano długo gotowanego wosku z morską wodą. Tak otrzymany materiał znany był jako wosk punicki, lepiej łączył się z podłożem a polerowany uzyskiwał głębię i połysk. Grecy rozwinęli ceramikę, opanowali niemalże do perfekcji sztukę barwienia glinianych naczyń i wykonywania mozaik.
Rzymianie, mimo iż większość kultury i religię przejęli od Greków, wnieśli też własne odkrycia. Zaczęli powszechnie stosować ołów, którego związki wykorzystywali między innymi do produkcji farb i kosmetyków. W cesarstwie wykorzystywano też cement wulkaniczny zwany pucolanum, z którego wyrabiano beton często pokrywany na mokro freskami. Rzymianie umieli barwić tkaniny na wiele żywych kolorów, malowali też sprzęty codziennego użytku.
