Jednym z nowych zastosowań surfaktantów jest synteza lateksów przez polimeryzację emulsyjną zachodzącą po naniesieniu farby. Twardnienie powłoki wynika wtedy z przekształcenia rozpuszczalnych monomerów w nierozpuszczalne lateksy polimerowe. Same surfaktanty mogą być "reaktywne" i wbudowywać się w polimer. Stwarza to ryzyko wymycia polimeru wodą z gotowego pokrycia, a więc uszkodzenia go. Stosuje się sufaktanty niejonowe zsyntezowane z tlenku etylenu (np z udziałem eterów allilo-glicydowych) lub anionowe zawierające obok ugrupowań olefinowych końcówki karboksylanowe, fosforowe lub sulfonowe. Hydrofobowa część czasteczkisurfaktanta pochodzi na ogół od kwasu, aminy lub alkoholu tłuszczowego. Sama polimeryzacja jest najczęściej wolnorodnikowa. Wielkość ziaren lateksu można zdefiniować składem surfaktantów. Jak dotychczas reaktywne surfaktanty mogą wchłonąć tylko równomolową ilość reagenta z grupą aktywną. Wykorzystuje się w środowiskach lateksowych własność surfaktantów niejonowych polegającą na uruchamianiu ich własności powierzchniowych w obecności wody. Niektóre surfaktanty niejonowe (zwłaszcza zawierające fluoropolimery) modyfikują własności powierzchniowe układów niewodnych. Surfaktanty anionowe (zazwyczaj fosforany, siarczany i sulfoniany) często pogarszają własności mechaniczne pokryć i obniżaja ich odporność na odparowywanie substancji lotnych na zimno (freeze-thaw, ogranicza się je dodatkiem glikolu). Najlepiej sprawują się w pokryciach alkalicznych. Fosforany zwiększają połysk pokryć i najlepiej promują przyjmowanie kolorów przez całe pokrycia. Surfaktanty kationowe (z czwartorzędowymi grupami amoniowymi) stosuje się rzadziej, w środowiskach kwaśnych. Surfaktanty amfoteryczne (np. na betainie laurylowej) stosuje się rzadko, na ogół źle wpływają na pokrycia. Do przykładów pozytywnych należy zapobieganie flokulacji pigmentów w preparatach o dużej zawartości ciał stałych i ograniczanie wzrostów lepkości przy wytrącaniu się polimerów. Własności powierzchniowe surfaktantów wynikają z wzajemnych orientacji ich cząsteczek i oddziaływań z agregatami w zawiesinach. Dla surfaktantów niejonowych sterowane są one głównie oddziaływaniami sterycznymi ich grup funkcyjnych, sprzyjającymi uporządkowaniu dalekiego zasięgu, dla jonowych silnymi oddziaływaniami elektrostatycznymi, szybko gasnącymi ze wzrostem odległości. W klasycznych zastosowaniach surfaktantów takich jak zmniejszanie napięcia powierzchniowego, wydłużanie czasu schnięcia czy stabilizacja emulsji najsilniejsze działanie mają kopolimery zawierające fluor. Celem takich starań jest eliminacja defektów powłoki powstających podczas jej twardnienia.
Komentarze (0)