Ekologia i Ochrona Zdrowia

Wyżej wymienione rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich od dnia 1 czerwca 2015 r. Niebezpieczne właściwości H 1 do H 15, określone wcześniej w załączniku III do ww. dyrektywy, oznaczono odpowiednio kodami HP 1 do HP 15, aby uniknąć ewentualnych pomyłek z kodami zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008, które również wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Pisałam o tym w „Lakiernictwie Przemysłowym” nr 4(96)/2015. Wymienione w rozporządzeniu zwroty H wskazujące rodzaj zagrożenia i zwroty P wskazujące środki ostrożności, według GHS, obowiązywały dla czystych substancji już od 1.12.2010 r., a dla mieszanin obowiązują od 1.06.2015 r. W załączniku III dyrektywy 2008/98/WE wymieniono właściwości odpadów, które czynią z nich odpady niebezpieczne.

Poniżej podam kilka przykładów, cytując załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/ 98/ WE.
HP 4 „Drażniące” – działanie drażniące na skórę i powodujące uszkodzenie oczu: odpady, które w wyniku naniesienia, mogą powodować podrażnienie skóry lub uszkodzenie oka.
Jeśli odpady zawierają co najmniej jedną substancję w stężeniu powyżej wartości granicznej, zaklasyfikowaną do jednej z następujących klas zagrożenia i kodów kategorii zagrożenia oraz do kodów zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia, a jedno stężenie graniczne lub większa ich liczba zostało osiągnięte lub przekroczone, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 4.
Wartość graniczna, którą należy uwzględniać przy ocenie substancji zaklasyfikowanych jako Skin corr. 1A (H314), działania drażniącego na skórę 2 (H315), uszkodzenia oka 1 (H318) oraz działania drażniącego na oko 2 (H319), wynosi 1%.
Jeżeli suma stężeń wszystkich substancji zaklasyfikowanych jako Skin corr. 1A (H314) wynosi 1% lub jest większa, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 4.
Jeżeli suma stężeń wszystkich substancji zaklasyfikowanych jako H318 wynosi 10% lub jest większa, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 4. Jeżeli suma stężeń wszystkich substancji zaklasyfikowanych jako H315 oraz H319 wynosi 20% lub jest większa, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 4. Zaznaczam, że odpady zawierające substancje zaklasyfikowane jako H314 (Skin corr.1A, 1B lub 1C) w ilościach równych 5% lub większych, klasyfikuje się jako odpady niebezpieczne zgodnie z HP 8, co oznacza, że w tym przypadku HP 4 nie ma zastosowania.
HP 7 „Rakotwórcze”: odpady, które wywołują raka lub zwiększają zachorowalność na niego.
Jeśli odpady zawierają substancję zaklasyfikowaną do jednej z następujących klas zagrożenia i kodów kategorii zagrożenia oraz do kodów zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia, a jedno ze stężeń granicznych wymienionych w tabeli 6 zostało osiągnięte lub przekroczone, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 7. Jeśli w odpadach zawarta jest więcej niż jedna substancja zaklasyfikowana jako rakotwórcza, pojedyncza substancja musi być obecna na poziomie stężenia granicznego ustalonego dla odpadów lub powyżej tego poziomu, aby zaklasyfikować odpady jako niebezpieczne zgodnie z HP 7.
Tabela 6: klasa zagrożenia i kody kategorii zagrożenia oraz kody zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia składników odpadów oraz odpowiadające im stężenia graniczne do celów klasyfikacji odpadów jako niebezpieczne zgodnie z HP 7 (patrz tabela 1).
HP 8 „Żrące”: odpady, które w wyniku naniesienia działają żrąco na skórę.
Jeżeli odpady zawierają jedną lub więcej substancji zaklasyfikowanych jako Skin corr.1 A, 1 B lub 1 C (H314), a suma ich stężeń wynosi 5% lub więcej, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 8.
Wartość graniczna jaką należy uwzględnić przy ocenie działania żrącego na skórę Skin corr. 1 A, 1B, 1 C (H314) wynosi 1,0%.
HP 13 „ Uczulające”: odpady zawierające jedną lub więcej substancji, o których wiadomo, że działają uczulająco na skórę lub na układ oddechowy.
Jeśli odpady zawierają substancję zaklasyfikowaną jako uczulającą oraz objętą jednym z kodów zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia H317 lub H334, a stężenie pojedynczej substancji jest równe stężeniu granicznemu 10% lub je przewyższa, odpady klasyfikuje się jako niebezpieczne zgodnie z HP 13.
HP 14 „Ekotoksyczne”: odpady, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagrożenie dla co najmniej jednego elementu środowiska.
Aby zapewnić wystarczającą kompletność i reprezentatywność informacji dotyczących ewentualnych skutków dostosowania definicji HP 14 „ekotoksyczne” do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, konieczne są dalsze badania.
W ocenie klasyfikacji odpadów na pewno bardzo pomocne będą aktualne karty charakterystyki stosowanych np. farb, lakierów czy rozpuszczalników. Niestety, w wielu przypadkach konieczne będą badania odpadów.
Od 24 stycznia 2016 r. obowiązuje nowe rozporządzenie ministra środowiska z 10.11.2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne oraz dopuszczalnych metod ich odzysku [Dz.U. z 2016 r., poz. 93]. Ww. rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem ministra środowiska z 21.04.2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami oraz dopuszczalnych metod ich odzysku [Dz.U. nr 75, poz. 527 oraz z 2008 r. nr 235, poz. 1614], które straciło moc z dniem 23.01.2016 r.
W tabeli nr 2 podaję wybrane przykłady rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne oraz dopuszczalne metody ich odzysku. Informacja o zmianach w tym zakresie na pewno zainteresuje zakłady, które przekazują część odpadów osobom fizycznym i dane o tym fakcie zamieszczają w sprawozdaniu z wytworzonych odpadów.   

Aurora Niesiołowska