Ekologia i Ochrona Zdrowia

Indywidualne cechy składników kąpieli procesowych

Najważniejszym parametrem decydującym o wielkości emisji do powietrza dla danej substancji jest jej lotność, tj. stosunek ciśnienia cząstkowego danego składnika w parze do jego ułamka molowego w roztworze. Definicja może wydawać się trudna do zrozumienia, więc dla uproszczenia uznajmy, że lotność to zdolność danej substancji do parowania w danej temperaturze. Zgodnie z tą definicją np. alkohol etylowy jest bardziej lotny od wody, ponieważ ma od niej zdecydowanie niższą temperaturę wrzenia. W odniesieniu do środków stosowanych w procesach przygotowania powierzchni lotnymi substancjami w roztworach wodnych są np. chlorowodór, amoniak, kwas octowy czy fluorowodór mające zdolność do parowania w przypadku wysokich stężeń nawet w temperaturze pokojowej. Substancje takie, jak kwas siarkowy, kwas fosforowy stosowany powszechnie w procesach trawienia, są już natomiast zdecydowanie mniej lotne. Szeroko wykorzystywane w procesach mycia czy trawienia wodorotlenki sodu i potasu są w roztworach wodnych kompletnie nielotne i nie są ujęte w żadnym z rozporządzeń, a przez to i nierozpatrywane w emisji do powietrza.  

Reklama

Sposób realizacji procesu technologicznego ma kluczowe znaczenie w przypadku emisji do środowiska głównie w odniesieniu do temperatury prowadzenia procesów mającej wpływ na intensywność parowania oraz sposobu mieszania kąpieli. W przypadku temperatury jej wpływ na wielkość parowania i lotność substancji czy też rozpuszczalność substancji gazowych w cieczach jest oczywisty i nie wymaga wyjaśniania. W dużym uproszczeniu wzrostowi temperatury prowadzonych procesów będzie towarzyszył wzrost parowania cieczy z wanien i wzrost emisji do powietrza. W odniesieniu do sposobu mieszania kąpieli parowanie znad lustra cieczy stojącej w wannie procesowej będzie zdecydowanie niższe niż w przypadku takiej samej wanny mieszanej powietrzem czy procesu natryskowego. Burzliwe mieszanie powietrzem czy natrysk roztworów wodnych ma zdolność generowania dużych ilości zawiesiny (mgły) zawierającej w swoim składzie nawet nisko lotne składniki kąpieli, co przekłada się na znaczny wzrost emisji do środowiska. W takich przypadkach jednak warto, aby instalacje wyciągowe były wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia ograniczające wyprowadzanie zawiesiny kropel z emitorów do środowiska.