Fot. 2. Szablon służący, między innymi, do wykonywania siatki nacięć i nacięcia w kształcie „X”.
W poprzedniej części omówiliśmy zagadnienia związane z badaniem przyczepności metodą odrywową. Pozostały jeszcze dwie metody, siatka nacięć i nacięcie w kształcie „X”.
Siatka nacięć
Badanie metodą siatki nacięć nie służy obecnie do badania przyczepności, a jedynie do badania odporności powłoki na oderwanie od podłoża lub poprzedniej warstwy. Historycznie w polskiej normie PN-80/C81531 badanie to nazywało się „Określenie przyczepności powłok do podłoża oraz przyczepności międzywarstwowej”, stąd często nadal określane jako „badanie przyczepności metodą siatki nacięć”, mimo że jest to uproszczenie. Przyczepność może oczywiście być badana pomiędzy podłożem i pierwszą warstwą oraz pomiędzy kolejnymi warstwami, ale przy badaniu odrywowym często dochodzi do zerwań wewnątrz jednej z warstw. Jest to oderwanie kohezyjne, którego nie ujawnia badanie metodą siatki nacięć. W pierwszym wydaniu normy PN-53/C81531 pochodzącej z 1953 r. zalecano nacięcia wykonywane równolegle nożem pojedynczym, a kolejną serię nacięć pod kątem 45° do pierwszej serii. Ocena polegała wyłącznie na sprawdzeniu ile powstałych w wyniku cięcia rąbów uległo odwarstwieniu. Norma nie stawiała żadnych ograniczeń dotyczących grubości powłoki. Obecnie obowiązująca norma PN-EN ISO 2409:2013-06 - wersja polska „Farby i lakiery - Badanie metodą siatki nacięć” dokładnie opisuje metodykę badania i wszystkie ograniczenia stawiane przez tę metodę.
Nacięcia wykonuje się w odstępach 1, 2 lub 3 mm. Odstępy te zależą od grubości powłoki i rodzaju podłoża (tab. 1).
Metody nie stosuje się do powłok grubszych niż 250 µm!
W uproszczeniu badanie przeprowadza się następująco:
- wykonuje się po sześć nacięć w odstępach podanych w tabeli w kierunkach prostopadłych, tak aby powstała siatka (fot. 1);
- omiata się powierzchnię pędzelkiem lub szczoteczką, aby usunąć powstały przy cięciu pył;
- nakleja się taśmę samoprzylepną o szerokości 50 mm i znormalizowanej sile odrywu (kleju);
- po zerwaniu taśmy, pod odpowiednim kątem, ocenia się wygląd siatki zgodnie z 6 wzorcami zamieszczonymi w normie i opisanymi symbolami od 0 do 5, gdzie 0 oznacza brak jakichkolwiek śladów poza śladami noży, a 5 prawie całkowite lub całkowite odwarstwienie powłoki (tabela 2).
Komentarze (0)