Kolorymetria

BŁĄD 7. NIEPEŁNE KRYCIE

Co się stanie, jeśli wykonamy pomiary tego samego materiału, np. farby o tym samym stopniu krycia, ale naniesionej na podłoże warstwą o różnej grubości? Oczywiście łatwo się domyślić, że otrzymamy dwa różne wyniki pomiaru. Dlatego rozpoczynając pomiary instrumentem ważne jest, aby ustabilizować grubość warstwy z wykorzystaniem specjalnie do tego celu przeznaczonych aplikatorów oraz zagwarantować powtarzalne podłoże, np. w formie kart testowych. 

BŁĄD 8. CZYLI TA DELTA JEST JAKAŚ DZIWNA

Kiedyś zadzwonił do mnie klient, który świeżo nabył spektrofotometr i powiedział z żalem, że chyba coś działa nie tak, bo on tutaj nie widzi różnicy na próbce, a instrument pokazuje deltę równą siedem. Uspokoiłem go tłumacząc, na czym polega problem, i że absolutnie wszystko działa jak należy. Niestety, wiele firm produkcyjnych nadal używa podstawowej delty ΔE*ab, stosując stałą tolerancję dla wszystkich kolorów. Oko ludzkie nie postrzega różnic w kolorze w sposób matematyczny, lecz zmienia swoją wrażliwość wraz z nasycaniem się barwy. I dlatego dla kolorów znajdujących się na krawędzi układu tolerancja będzie dużo wyższa, niż dla barw ze środka układu. Stąd kolosalna różnica dla delt dla jasnych pastelowych barw a ciemnych i nasyconych. W takiej sytuacji należy albo stosować różne tolerancje dla różnych odcieni lub użyć ΔE*2000.

Reklama

Spektrofotometr lub kolorymetr posiada wiele ustawień związanych z warunkami pomiaru, takimi jak: iluminant (np.: A, C, D50, D55, D65, F11, F12 itp.), obserwator standardowy 10° lub 2°, tryb pomiaru (SCI/SCE), przestrzeń kolorymetryczna (L*a*b*, L*C*h, Hunter Lab, Yxy, XYZ), równanie różnicowe (ΔE*ab, ΔE*94, ΔE00, ΔECMC). Brak zgodności tych ustawień z wytycznymi dla danego pomiaru będzie skutkował zmianą w odczytach urządzenia, dlatego zalecamy zawsze opracowanie szczegółowej dokumentacji dotyczącej ustalonych ustawień pomiarowych.

BŁĄD 10. ULEGANIE ILUZJOM OPTYCZNYM

W swoich prezentacjach często umieszczam zdjęcia pokazujące przeróżne iluzje optyczne, jakimi ulegamy oceniając wizualnie barwę. Stopień, w jakim nasz mózg nas oszukuje, często wywołuje fale niedowierzania. Ponieważ ocena wizualna jest nieodłącznym elementem oceny koloru, należy włączyć ją do procesu pomiarowego, ale pamiętajmy o zachowaniu podstawowych warunków przy ocenie wzrokowej. Najlepszym rozwiązaniem są niewątpliwie gotowe stanowiska do oceny wizualnej, tzw. komory świetlne, których rozmiary wynoszą od 60 cm i są wyposażone w zestawy 4-7 lamp (3Color LB4-7), aż do dużych pomieszczeń o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych – tzw. 3Color „Light Room”. Pamiętajmy zatem, że nigdy nie należy zbytnio ufać naszym oczom, jak również nie należy całkowicie zdać się na odczyty instrumentu. Dobra kontrola koloru powinna łączyć w sobie zarówno pomiar instrumentalny, jak i ocenę wzrokową, a w razie wątpliwości należy zawsze powtórzyć pomiar lub ostatecznie zweryfikować nasz wynik w komorze świetlnej.