Fot. 1. Spektrofotometr spectro2guide ze stacją dokującą.
Białe i monochromatyczne LEDy jako źródła światła
Stabilność połysku i barwy produktu są kluczowymi kryteriami jakości zarówno dla producentów, jak i odbiorców w prawie każdej branży. Dodatkowo oba te parametry współgrają ze sobą, tworząc finalny barwny efekt wizualny. Była to jedna z przyczyn, dla której firma BYK-Gardner opracowała spektrofotometr z wbudowanym połyskomierzem. Dzięki temu spektrofotometry serii spectro-guide zyskały swoją renomę w kontroli jakości na całym świecie. Nowa generacja – spectro2guide mierzy nie tylko połysk i barwę produktu, ale także pozwala na prognozę zmiany barwy po wygaśnięciu fluorescencji z upływem czasu. Jest to jedyne urządzenie na rynku typu „3 w jednym” łączące spektrofotometr, połyskomierz oraz fluorymetr.
Do pomiaru barwy urządzenie wykorzystuje białe LED-y iluminatora polichromatycznego. Wzbudzanie fluorescencji natomiast odbywa się za pomocą kolejnych dwunastu monochromatycznych źródeł LED obejmujących zakres od 360 do 660 nm. Detekcja dokonywana jest w zakresie spektralnym 360 do 760 nm i krzywe reemisji zarówno z białych, jak i monochromatycznych LED-ów porównywane są między sobą. To pozwala nie tylko wykryć zjawisko fluorescencji w materiale, ale także określić tę fluorescencję ilościowo. Dodatkowo urządzenie pozwala określić zmianę barwy po wygaśnięciu całej fluorescencji.
Pomiar światła fluorescencyjnego: parametr delta fluorescencji ∆Fl
Spectro2guide posiada duży kolorowy ekran dotykowy oraz intuicyjne menu bazujące na ikonach obrazkowych (fot. 4).
Detekcja fluorescencji sygnalizowana jest za pomocą diody LED umiejscowionej na szczycie ekranu. Po wykryciu fluorescencji w materiale dioda sygnalizuje to niebieskim światłem. Można także ustawić parametry urządzenia, aby dioda sygnalizowała przekroczenie zadanego progu fluorescencji (np. jako ułamek tolerancji).
Standardowe parametry koloru, takie jak delta Lab/Ch, uzupełnione są dodatkowymi wartościami pomiaru fluorescencji: ΔFl – wskaźnik fluorescencji delta (ΔFl) informuje, czy wzorzec oraz próbka mają własności fluorescencyjne a jeśli tak, to o jakiej intensywności promieniowania. Indeks ten (przy określonym systemie barw) jest wykorzystywany do wyliczenia różnicy w zawartości fluorescencji między próbką w stanie obecnym oraz po wygaśnięciu całej energii fluorescencji. Jeśli materiał wzorca nie zawiera fluorescencji, wartość parametru będzie równa 0. Im wyższy jest parametr ΔFl, tym większy jest udział fluorescencji w odczycie barwy i większa możliwa różnica koloru samego wzorca po całkowitym wygaśnięciu fluorescencji. To samo zjawisko dotyczy próbek produkcyjnych. Parametr ten jest najbardziej użyteczny przy kontroli jakości produktów, gdzie efekt fluorescencji jest niepożądany.