Rys. 1 Płatkowa struktura naturalnego błyszczu żelaza (elektronowa mikroskopia skaningowa SEM)
Inne substancje szkodliwe
Szkodliwymi dla zdrowia i środowiska składnikami wyrobów lakierowych są również utwardzacze, szczególnie oparte o niemodyfikowane aminy aromatyczne oraz biocydy. Do utwardzania epoksydowych wyrobów lakierowych o specjalnych przeznaczeniach, np. dopuszczonych do kontaktu z wodą pitną i środkami spożywczymi, stosuje się mniej szkodliwe aminy cykloalifatyczne. W przypadku biocydów, dodawanych głównie do farb wodnych i przeciwporostowych, eliminuje się skuteczne w działaniu, ale toksyczne związki rtęci, cyny i fenolu, zastępując je np. związkami z grupy izotiazolinonów, o niewielkim, a przy tym skutecznym udziale substancji czynnej. W ostatnich latach dokonywane są również stopniowe zmiany w doborze do wyrobów lakierowych substancji błonotwórczych. Już przed kilkunastu laty wyeliminowano z receptur farb chlorowane polifenyle, stosowane jako plastyfikatory. Nie ulegają one degradacji i kumulując się w organizmach żywych, wprowadzane były w sposób trwały w naturalny łańcuch żywieniowy. Z tego samego powodu zaniknie w najbliższym czasie stosowanie w farbach innych związków zawierających duże ilości chloru, np. chloroparafin oraz chlorokauczuku. Jako alternatywne rozwiązanie w stosunku do popularnych dawniej farb chlorokauczukowych typuje się wyroby akrylowe. Z wyrobów lakierowych bitumiczno-epoksydowych i bitumiczno-winylowych eliminuje się smołę powęglową, która jak wszystkie produkty pirolitycznego rozkładu węgla, zawiera wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, rozpoznane jako substancje rakotwórcze.
dr inż. Agnieszka Królikowska
dr inż. Jacek Bordziłowski
dr inż. Małgorzata Zubielewicz
Komentarze (0)