Stosowanie powłok lakierowych w meblarstwie sprawia, że meble mogą stanowić źródło zanieczyszczenia powietrza lotnymi związkami organicznymi zaliczanymi do II-grupy wg klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia.
Istotnym czynnikiem decydującym o emisji rozpuszczalników z mebli jest rodzaj zastosowanego lakieru, zawartość w nim rozpuszczalników, ich temperatury wrzenia oraz struktura, grubość powłoki lakieru i warunki nanoszenia, utwardzania i suszenia lakieru.
Emisja rozpuszczalników z powłok lakierowych ulega z czasem zanikowi. Okres ten wynosi zazwyczaj od kilku do kilkudziesięciu dni, w zależności od rodzaju lakieru. Stężenia rozpuszczalników w powietrzu pomieszczeń na ogół korelują z intensywnością postrzeganego zapachu chemicznego.
Lakiery chemoutwardzalne
stanowią mieszaniny żywicy ftalowej i kondensatu amino-ftalowego oraz nitrocelulozy w rozpuszczalnikach organicznych. Są to lakiery dwuskładnikowe, których utwardzaczem jest roztwór kwasu organicznego lub nieorganicznego w rozpuszczalnikach organicznych. Emisja lotnych związków organicznych z powłok tych lakierów, głównie rozpuszczalników, trwa około dwóch miesięcy. Mogą one uwalniać formaldehyd.
Są to mieszaniny nietrocelulozy w rozpuszczalnikach organicznych. Emisja rozpuszczalników z tych powłok utrzymuje się również około dwóch miesięcy. Lakiery te zawierają też nienasycone kwasy tłuszczowe, które pod wpływem tlenu z powietrza przechodzą w aldehydy, wykazujące charakterystyczny zapach. Związki te uwalniają się do otoczenia, kiedy meble podlegają procesom starzenia i powstają pęknięcia powłoki lakierowej (rysy).
Lakiery poliuretanowe
Stanowią one mieszaninę żywic poliizocyjanianowych i substancji modyfikujących w rozpuszczalnikach organicznych. Uwalnianie rozpuszczalników z powłok lakierowanych trwa około jednego miesiąca. Bezpośrednio po nałożeniu lakieru wydzielają się śladowe ilości bardzo toksycznych diizocyjanianów, które jednak z uwagi na wysoką reaktywność, ulegają zanikowi w ciągu kilku godzin.
Lakiery akrylowe
Emisja rozpuszczalników z powłok tych lakierów trwa około dwóch tygodni. Ponadto mogą one uwalniać przez kilka dni inne, lotne składniki lakierów, jak akrylany, charakteryzujące się intensywnym zapachem. Próg zapachowy dla tych związków jest wysoki i wynosi np. 0,003 mg/m3 dla akrylanu etylu. Długotrwale utrzymujący się zapach akrylanów z mebli występuje często przy zastosowaniu ultrafioletu (UV) jako czynnika utwardzającego lakier. Kiedy lakier wnika głęboko w otwory konstrukcyjne (np. nawiercenia), wówczas promienie UV nie przedostaną się w szczeliny i nie utwardzą lakieru. Nieprzyjemny zapach akrylanów będzie występował przez długi czas. Stosowane również w procesie utwardzania lakierów UV fotoinicjatory (benzofenowy, benzaldehydy) charakteryzują się dużą lotnością oraz intensywnym zapachem. Związki te oraz produkty ich rozpadu mogą być również odpowiedzialne za wydzielanie intensywnego zapachu z mebli przez dłuższy czas.
Komentarze (0)