f) wykonanie zabiegu
W toku wykonywania zabiegów trzeba kontrolować przygotowanie preparatów: ujednorodnienie przez wymieszanie, całkowitość rozpuszczenia i stężenie, temperaturę (zwłaszcza przy kąpielach gorąco-zimnych), parametry ciśnienia (przy procesach próżniowo-ciśnieniowych) i czas trwania poszczególnych operacji, temperaturę otoczenia (nie powinna być niższa od 5°C, naniesienie ilościowe kolejnych warstw preparatu (zwłaszcza przy kilkakrotnym smarowaniu), ilościowe nasycenie – w niektórych urządzeniach do impregnacji próżniowo-ciśnieniowej jest to możliwe w toku procesu,
g) składowanie drewna po impregnacji
Nasycone elementy bezpośrednio po zabezpieczeniu należy sezonować tak by nie wystawiać drewna na bezpośrednie nasłonecznienie grożące przy środkach solnych „wysoleniami” i pęknięciami drewna. Również parowanie rozpuszczalników przy preparatach organicznych nie powinno być zbyt szybkie. Drewno bezpośrednio po zabezpieczeniu powinno być chronione przed opadami atmosferycznymi z uwagi na niebezpieczeństwo wymywania środków, zwłaszcza rozpuszczalnych w wodzie oraz ewentualność wystąpienia plam na drewnie zabezpieczonym środkami tworzącymi powłoki. Przy preparatach o charakterze malarskim drewno powinno być chronione prze wymywaniem do wyschnięcia a przy środkach solnych utrwalających się w drewnie do zakończenia procesu utrwalania, który może trwać do 3-4 tygodni (zależy to m.in. od temperatury). Oczywiście drewno zabezpieczone środkami solnymi również powinno zostać wysezonowane do stanu powietrzno-suchego przed zabudowaniem.
Podstawowymi elementami oceny jakości impregnacji, poza oceną trafności doboru środka impregnacyjnego i metody impregnacji, właściwie w każdym wypadku są: ilość preparatu wprowadzonego do drewna czy naniesionego na jego powierzchnię i głębokość nasycenia drewna.
a) nasycenie drewna
Ilość środka ochronnego wprowadzonego do drewna lub naniesionego na jego powierzchnię najłatwiej oznaczać w toku realizacji zabezpieczania drewna przez oznaczenie masy preparatu (lub jego roztworu) zużytego do zabezpieczania partii drewna i oznaczenie objętości lub powierzchni zabezpieczanego drewna. Ilość – masę preparatu (roztworu o znanym stężeniu) wprowadzonego do drewna można ustalać objętościowo i przeliczać na podstawie znanej gęstości preparatu lub bezpośrednio przez ważenie zabezpieczanych elementów (wszystkich lub pewnej liczby elementów kontrolnych, reprezentatywnych dla zabezpieczanej partii drewna i zależnej od wielkości tej partii drewna) bezpośrednio przed i po zabiegu zabezpieczającym (przy nanoszeniu kilkukrotnym – przed i po każdym naniesieniu). Ustalone wartości oznaczonej ilości preparatu gotowego do stosowania lub roztworu o znanym stężeniu przelicza się na jednostkę objętości drewna – przy nasycaniu głębokim (metody próżniowo-ciśnieniowe, kąpiele gorąco-zimne i długotrwałe kąpiele zimne) podając ilość kg preparatu/m3 drewna albo na jednostkę powierzchni przy zabezpieczaniu powierzchniowym podając ilość w gramach preparatu/m2 (g/m2) drewna. Ilości te powinny być zgodne z zaleceniami odpowiednich aprobat technicznych, certyfikatów zgodności podawanych przez producentów preparatów lub naukowo-badawcze jednostki atestujące preparaty. Ilości te określane bywają jako retencja preparatu w drewnie, nasycenie drewna, wchłonięcie preparatu przez drewno. Zalecane ilości wynikają z tzw. wartości krytycznych, ustalonych na podstawie badań biologicznych (lub innych np. ogniowych) skuteczności działania preparatu. Wymagane do skutecznego zabezpieczenia drewna ilości środków ochronnych mogą być bardzo różne – od około 1 do kilkudziesięciu kg preparatu/m3 lub w ujęciu powierzchniowym od 20 do nawet 1000 g/m2 zależnie od rodzaju środka (solne, oleiste, rozpuszczalnikowe) i zabezpieczenia (przed czynnikami biologicznymi, przed ogniem) a także stopnia zagrożenia. Przy wykonywaniu oznaczeń trzeba mieć na uwadze parowanie rozpuszczalników z zabezpieczanych powierzchni a w przypadku nasycania drewna mokrego o wilgotności przekraczającej 25% może następować wymiana między cieczą impregnacyjną a wodą zawartą w drewnie. Jeżeli ilości preparatu nie zostały oznaczone w toku zabezpieczania drewna to dla oznaczenia retencji środka w drewnie pozostaje, trudna często w realizacji, metoda oznaczania preparatu w drewnie metodami chemicznej analizy ilościowej. Metody te dla środków renomowanych firm, produkowanych w większej skali są ustalone i podawane przez producentów. Przy niewielkiej skali produkcji środka metody nie zawsze są opracowane, co stwarza dodatkowe kłopoty w oznaczeniu retencji preparatu w drewnie. Dla niektórych preparatów np. typu CCB lub CCA, stosowanych w dużych, przemysłowych ilościach do nasycania ciśnieniowego drewna, opracowano zautomatyzowane do pewnego stopnia urządzenia, które ułatwiają oznaczenie ilości preparatu w drewnie w zakładzie impregnacyjnym. Nie mają one jednak charakteru uniwersalnego i bezpośrednio są przydatne tylko dla ściśle określonego środka ochronnego. Dla innego środka, nawet tego samego typu, konieczne jest co najmniej ponowne skalowanie urządzenia. Pewną formą określenia jakości zabezpieczenia mogą być też biologiczne lub ogniowe testy oznaczające skuteczność zabezpieczenia drewna na próbkach zabezpieczonych elementów. Wynikiem oznaczenia jest wówczas nie ilość środka zabezpieczającego, ale stwierdzenie czy drewno jest skutecznie zabezpieczone wobec określonych czynników rozkładających drewno biologicznie czy też termicznie.
Komentarze (0)