Innym przykładem wpływu wyładowań elektrostatycznych może być zjawisko „zbrylania” proszku na skutek wyładowań elektrostatycznych na ściankach przewodów tłoczących proszek, prowadzące do stopniowego zawężenia światła przewodu i zmniejszenia np. wydajności głowic lakierniczych.
Zagrożenia dla zdrowia ludzi
Parametry elektryczne człowieka (znaczna przewodność, np. 0.1 S/m i znaczna przenikalność elektryczna) powodują, iż wnikanie pola elektrostatycznego w głąb ciała ludzkiego jest praktycznie niemożliwe. Z tego względu należy rozważać dwa aspekty oddziaływania pola elektrostatycznego na człowieka:
• możliwość powstawania wyładowań elektrycznych z (do) człowieka jako kondensatora,
• możliwość przepływu prądu przez człowieka w wyniku jego ruchu w polu elektrostatycznym,
• aspektem dodatkowym jest wpływ zmian w koncentracji jonów w powietrzu pod wpływem pola elektrostatycznego.Jak już wspomniano wcześniej, wyzwolona w procesie wyładowania elektrostatycznego z człowieka jako kondensatora energia może nie tylko powodować nieprzyjemne doznania (próg odczuwania), ale również wywoływać silne wstrząsy grożące wypadkiem. Należy nadmienić, iż próg odczuwania i próg bólu są to wartości umowne i indywidualne dla każdego człowieka. Wprowadzone w 2001 roku Rozporządzenie MPiPS po raz pierwszy określiło dopuszczalne wartości natężeń pól elektrostatycznych. Określono również dozę. I tak zgodnie z ww. rozporządzeniem dla zakresu częstotliwości 0 0,5 Hz określono następujące wartości:
Eo- górna granica strefy bezpiecznej – 10 000 V/m
E1- górna granica strefy pośredniej – 20 000 V/mE2 – górna granica strefy zagrożenia, początek strefy niebezpiecznej – 40 000 V/m
Ddc(f) – doza dopuszczalna – 3200 (kV/m)2h.
Konsekwencją wprowadzenia NDN dla pól elektrostatycznych jest konieczność dokonywania okresowych pomiarów na stanowiskach pracy i dokonywania oceny poziomu narażenia pracowników, a także w razie konieczności określeniu stref, w których pracownicy mogą przebywać. Zmiana koncentracji jonów lekkich i ciężkich w powietrzu pod wpływem silnych pół elektrostatycznych może wpływać bezpośrednio na samopoczucie człowieka, jak i szereg procesów w nim zachodzących. Wykazały to badania prowadzone w szeregu ośrodkach naukowych na świecie oraz w Polsce (Z. Grabarczyk, CIOP). Aktualnie brak jest unormowań prawnych w tym zakresie, a podawane wartości liczbowe mają charakter informacyjny, wskazujący jednocześnie na rolę, jaką należy przypisać sprawnemu układowi wentylacji w lakierniach proszkowych.
dr inż. Piotr Barmuta
Wydział Elektryczny
Politechnika Białostocka
Komentarze (1)