Artykuły branżowe

Wymagania pominięte w normach, a opisane w MBS (Metodach Badawczych Spektrochemu)

- Starzenie powłoki

Powłoki lakierów na drewno, podobnie jak wszystkie inne powłoki malarskie, ulegają starzeniu. Czynnikami starzeniowymi są m.in. światło, zmienna wilgotność, temperatura oraz zanieczyszczenia w powietrzu. W żadnej normie na lakiery na drewno do podłóg i mebli nie ma scharakteryzowanych wymagań co do odporności powłok lakierowych na starzenie. Niektóre lakiery, np. poliuretanowe, mają tendencję do żółknięcia, inne stosunkowo szybko tracą połysk powłoki. Brak wymagań w normach odnośnie przyspieszonego starzenia powłoki powoduje, że producenci nie wiedzą czy ich lakiery są odporne na działanie czynników starzeniowych, a tym samym i klienci kupujący te lakiery. W Spektrochemie stosuje się do oceny powłok lakierowych badanie złożone z szeregu cykli badawczych starzeniowych, polegających m.in. na sprawdzeniu wpływu na powłokę zmian higrotermicznych (sucho-wilgotno), odporności na działanie światła, a do oceny wyników stosuje się pomiary instrumentalne połysku, barwy, a także oceny zmian przyczepności, elastyczności, twardości i inne. Badania wykonywane są również w oparciu o normy serii PN-EN 927, które określają różne klasy klimatu w jakich są eksploatowane powłoki na drewno. Dla lakierów do podłóg i mebli stosuje się oceny jak dla klimatu umiarkowanego w strefie osłoniętej.

Zawartość rozpuszczalników w lakierach rozpuszczalnikowych jest cały czas zaostrzana przez przepisy wspólnotowe oraz krajowe. Bardzo poważny problem stanowią jednak lakiery wodorozcieńczalne dyspersyjne, które emitują z powłok lotne związki w okresie od kilku tygodni do kilku lat. Spektrochem przeprowadził szczegółowe badania różnych lakierów dyspersyjnych i okazało się, że wiele z nich zawiera bardzo duże ilości rozpuszczalników koalescencyjnych (np. eteroglikoli). Rozpuszczalniki te są dodawane przez producentów spoiw dyspersyjnych lub lakierów celem pseudopoprawienia własności tworzenia filmu. W rezultacie dodawane są one w ilości nawet 10% m/m (taką najwyższą ilość odnotowano w próbce lakieru badanego w 2006 r., wziętego z polskiego rynku). Jeżeli mamy do polakierowania pokój 30 m2, to przy średniej wydajności lakieru 8 m2/litr i co najmniej trzykrotnym lakierowaniu zużyjemy około 11 litrów lakieru, czyli około 10 kg. Łatwo przeliczyć, jeżeli lakier zawiera 10% m/m związków emitowanych w czasie, to 11 litrów lakieru zawierać będzie 1,0 kg tychże związków. Taka właśnie ilość jest uwalniana w czasie, najpierw szybciej, a z biegiem czasu wolniej do pomieszczenia. Chodzi tu o te związki, które są uwalniane z powłoki po jej wyschnięciu w sposób zalecany przez producenta, mierzonej po upływie 7 dni od nałożenia. Te związki nazwano w Spektrochemie jako LZO UPEP (Lotne Związki Organiczne Uwalniane Podczas Eksploatacji Pomieszczeń). Jak dotąd nie wprowadzono do żadnej normy państwowej tego wymagania.