1. palnej substancji gazowej o odpowiednim stężeniu
2. powietrza (tlenu) w mieszaninie z takim gazem
3. inicjatora zapłonu
Eliminacja jednego z tych trzech elementów powoduje, że wybuch substancji staje się niemożliwy. Wszystkie zabezpieczenia pomieszczeń i procesów technologicznych w lakierni koncentrują się na eliminacji dwóch z nich.
Ilości palnych substancji w powietrzu, ograniczając ich stężenie w powstającym obłoku gazowym (wentylacja pomieszczeń) oraz eliminacji inicjatora (zakazy i nakazy eksploatacyjne oraz odpowiednia konstrukcja urządzeń elektrycznych i iskrzących mechanizmów). Jak widać, zasadniczo klasyfikacja zagrożenia spoczywa w rękach osoby doskonale znającej przebieg procesu technologicznego, parametry instalacji i używane materiały.
Ponieważ jednak warunki formowania się obłoków wybuchowych są różne i różne jest prawdopodobieństwo ich powstania, ustawodawca podzielił obszary ich spodziewanego wystąpienia na trzy strefy dla gazów i trzy strefy dla pyłów, oznaczając różne poziomy zagrożenia. Ocechowano je jako strefa 0, 1, 2, a ponieważ zagrożenie wybuchem mogą wywołać także lekkie pyły, to dodatkowo wprowadzono oznaczenia stref 20, 21, 22. Wcześniej każdej cyfrze towarzyszyła litera „Z” (zagrożenie) i oznaczenie wyglądało tak: Z0, Z1, Z2 itd. W starszych opracowaniach czy potocznych sformułowaniach pojawić się może takie określenie z literką „Z”, wskazując strefę zagrożenia wybuchem. Same definicje dotyczące klasyfikacji procesu i zagrożenia dołączone do oznaczenia nie uległy zmianie od lat. Z0 to dziś 0, Z1 to 1, Z2 to 2 itd., a sama zmiana to dostosowanie nazewnictwa do standardu UE. Jak nietrudno się domyśleć, liczbowa kolejność kodu strefy odpowiada stopniom zagrożenia wskazując, że strefa 0 to taka, w której zagrożenie wybuchem występuje ciągle, strefa 1 to taki obszar, w którym zagrożenie występuje w trakcie realizacji cyklu technologicznego, czyli w normalnych warunkach pracy. Strefa 2 to taki obszar, w którym zagrożenie wybuchem powstaje sporadycznie i na krótki czas. Pełne definicje brzmią znacznie bardziej zawiłe i precyzyjniej określają warunki klasyfikacji zjawiska. Po co te podziały i definicje? Spróbujmy to zobrazować. Dlaczego to takie istotne? Sam fakt wystąpienia strefy zagrożenia wybuchem w danym pomieszczeniu lakierni nie pozwala jeszcze na precyzyjny dobór odpowiedniego rozwiązania technicznego. Tu postawić można przykładowe pytanie: Czy zwykła lampa oświetleniowa może pracować w pomieszczeniu, w którym występuje strefa zagrożenia? Szybka odpowiedź bez szczegółowej analizy - Nie może! A po takiej analizie pytanie dodatkowe. Czy sama lampa znajduje się w zasięgu tej strefy? I drugie - czy ta strefa utrzymuje się ciągle, czy występuje sporadycznie, tzn. strefa 0, 1, 2? Już to wiemy? To teraz dopiero można sięgnąć po odpowiednie rozwiązanie techniczne, wprowadzając oprawy w klasyfikacji EX (ATEX) dla strefy 0, 1 lub 2 o różnym poziomie bezpieczeństwa i... cenie. Można też dowieść w analizie opracowania projektowego, że lampy takie nie mogą znaleźć się w strefie zagrożenia wybuchem pomieszczenia, które oświetlają, ale dlaczego to takie istotne?
Komentarze (0)