Normy/Prawo

Dopóki taki rysunek będzie tylko koncepcją organizacyjną lakierni, a nie ostatecznym projektem technologicznym może mieć formę prostego szkicu uwzględniającego skalę i proporcję nanoszonych elementów. Formując układ lakierni, przede wszystkim uwzględnić należy przyjęty przez użytkownika lakierni sposób zarządzania i potoku produkcji lub usług. 
Wbrew pozorom to nie aspekty techniczne i technologiczne narzucają lokalizację poszczególnych stanowisk roboczych i maszyn, ale założenia organizacyjne lakierni. Bez względu na przyjęte w koncepcji usytuowanie kabiny lakierniczo-suszarniczej można będzie w niej wykonać pełny cykl technologicznych lakierowania i suszenia powłoki. Jej lokalizacja ułatwi to zadanie, niwelując zbędne operacje transportowe i zaangażowanie pracowników lub je utrudni, marnotrawiąc czas i angażując w transport wewnętrzny większą liczbę pracowników, wysiłku i sprzętu. Zagospodarowanie posiadanej powierzchni z przeznaczeniem pod funkcję lakierni to zawsze jest aspekt przyjętego schematu organizacji, a nie technologii. Gdy projektowana lakiernia funkcjonuje w jakiejś popularnej branży, np. usługach, napraw powypadkowych samochodów osobowych, to liczba skutecznie funkcjonujących układów organizacyjnych takiego warsztatu zamknięta jest w pięciu, maksymalnie sześciu możliwych schematach. Inne branże mają jeszcze mniej takich wariantów, np. lakiernia taboru szynowego, gdzie w zasadzie można ją ustawić tylko jako ciąg kolejnych stanowisk roboczych jedno po drugim. Ręczna lakiernia frontów meblowych też nie jest obiektem o dużej liczbie wariantów zagospodarowania, ale już lakiernie przemysłowe u producenta wyrobów produkowanych na indywidualne zamówienie swoich klientów mają zawsze własną specyfikę funkcjonowania i organizacji potoku produkcji, przez co także lokalizacji stanowisk i ostateczna wersja koncepcji powstaje dopiero po wielu konsultacjach między użytkownikiem, inwestorem, dostawcami wyposażenia i projektantem. Często zdarza się że koncepcję zagospodarowania lakierni wskazuje dostawca kabin lakierniczych lub koncern chemiczny wybrany jako dostawca systemu technologicznego. Dopóki rodzaj projektowanej lakierni jest powtarzalny i można skorzystać z wzorców funkcjonujących już obiektów o zbliżonym charakterze, to pomoc taka jest jak najbardziej wskazana i pozbawiona błędów. Jeżeli jednak wybrany dostawca wyposażenia lub materiałów nie ma na swoim koncie co najmniej kilku obiektów podobnych do projektowanej lakierni i doświadczeń wynikających z ich funkcjonowania, to proponowana koncepcja jest tylko jednym z wielu możliwych pomysłów zagospodarowania tego działu. Równie skutecznym, jak i absurdalnym. W każdym przypadku narysowana koncepcja organizacyjna lakierni musi „opowiedzieć” swoją historię ustami autora. Proponowane rozwiązanie uznać należy za wadliwe i nieodpowiednie dla organizacji projektowanej lakierni bez precyzyjnego omówienia przyjętej kolejności realizacji poszczególnych operacji, przypisania do nich określonego czasu trwania i używanych w danym miejscu produktów, omówienia możliwości nadzorowania cykli i wreszcie wskazania w jaki sposób proponowane rozwiązania techniczne maszyn i wyposażenie stanowisk roboczych wpisują się w program obiektu i plan technologiczny wybranych materiałów i operacji. Dopiero gdy koncepcja się obroni w nawale pytań i zgłaszanych wątpliwości można ją uznać za wartą zainteresowania i realizacji. 

Na etapie wykonania koncepcji organizacyjnej zadanie projektanta sprowadza się w zasadzie do konsultacji wymogów formalnoprawnych dla instalacji technicznych, ograniczeń lokalizacyjnych stref niebezpiecznych, ciągów komunikacyjnych, wyjść ewakuacyjnych, czyli tych elementów, które później mogłyby korygować przyjęty już układ zagospodarowania powierzchni. Zasadniczo w projekcie obiektu przemysłowego z liniami produkcyjnymi, kształt i wymiary budynku są tylko obudową szeroko rozumianej technologii poszczególnych działów. Niestety w obiektach istniejących, gdzie realizowana jest adaptacja pomieszczeń pod nowe funkcje, trzeba się liczyć z istniejącym już podziałem budynku, jego strefami pożarowymi, dostępnymi instalacjami technicznymi, a także z układem drogowym i miejscami postojowymi na zewnątrz, a nawet sprawdzić dostępne moce przyłączeniowe instalacji gazu ziemnego, prądu, wody i kanalizacji. To dlatego opracowanie koncepcji organizacyjnej lakierni czasami jest zadaniem banalnie prostym i użytkownik tego działu nie potrzebuje pomocy ani doradztwa w wyborze najlepszego układu w swojej ocenie, a czasami opracowanie właściwego wariantu wymaga wielu spotkań, rozmów i konsultacji z kilkoma oferentami wyposażenia stacjonarnego oraz materiałów technologicznych, a przede wszystkim świeżego spojrzenia i oceny zasad organizacji zakładu z „zewnątrz”, z boku kadry kierowniczej. Uboczną zaletą spotkań z kilkoma oferentami jest możliwość zapoznania się z różnymi rozwiązaniami technicznymi maszyn i materiałowymi systemami technologicznymi. Korzystając z uprzejmości potencjalnych dostawców można także zapoznać się namacalnie z konkretnymi rozwiązaniami lub sposobem zagospodarowania powierzchni korzystając z zaproszenia do wizytacji lakierni zorganizowanych i wyposażonych przez te firmy. Nawet w przypadku pojawienia się dwóch absolutnie przeciwstawnych opinii, czy przeczących sobie wzajemnie rozwiązań technicznych inwestor i użytkownik zyskuje dzięki zdobytej wiedzy możliwość dokonania świadomego wyboru po samodzielnej analizie jednej i drugiej opcji technicznej. Koncepcja zagospodarowania lakierni stanowiskami, urządzeniami i pomieszczeniami nie powinna być wyłącznie pomysłem projektanta, dostawcy wyposażenia, materiałów, a nawet samego użytkownika, tylko wynikiem wnikliwie przeanalizowanych i korygowanych rozwiązań opartych o organizację potoku produkcji i zarządzania lakiernią. Wydawać się może że to „oczywista oczywistość”. Niestety w praktyce niezbyt często stosowana. Bardzo duża liczba lakierni zaprojektowana została bez wnikliwej analizy, a nawet bez żadnej analizy układu organizacyjnego tego działu w oparciu o jedną tylko koncepcję dostawcy maszyn, czy projektanta, bez żadnego omówienia i sprawdzenia przez inwestora skuteczności zaproponowanego układu. To błąd popełniany najczęściej w dużych przedsiębiorstwach oraz tych inwestycjach, które w ramach formalnego przetargu lub swobodniejszego konkursu powstać mają w trybie „zaprojektuj i wybuduj” w trybie realizacji „generalnego wykonawcy” bez szczegółowej koncepcji organizacyjnej oraz projektu technologicznego, a jedynie po zapoznaniu oferentów z programem użytkowym lakierni. Cieszyć może zaufanie jakie inwestor pokłada w wyłonionym wykonawcy robót budowlanych i instalacyjnych lakierni, ale martwić tak łatwe pozbawienie się kontroli nad organizacją lakierni i efektem końcowym inwestycji zrealizowanej w tym trybie. 
Gdy planowana inwestycja zorganizowania lakierni przebiega według właściwego wzorca przyjętego przez inwestora, to następstwem przygotowanego planu technologicznego, programu użytkowego i koncepcji organizacyjnej jest już szczegółowa dokumentacja projektu technologicznego. Projekt techniczno-technologiczny lakierni, w oparciu o przygotowane wcześniej materiały, dostarcza wszystkim projektantom, urzędom, rzeczoznawcom, opiniodawcom i wykonawcom robót instalacyjnych danych i informacji niezbędnych do wykonania przez nich swoich zadań. Komplet informacji merytorycznych, parametrów technicznych i obliczeń bilansów dla instalacji otrzymać musi każdy z projektantów sanitarnych dokumentacji budowlanej, specjalista ds. ochrony środowiska do opracowania karty informacyjnej przedsięwzięcia, inspektor ochrony ppoż. do przeprowadzenia oceny zagrożenia wybuchem, projektanci instalacji elektrycznej, wentylacji, ogrzewania, wody, kanalizacji, gazu. Precyzyjne wytyczne otrzymać musi konstruktor projektujący otwory technologiczne w posadzce i dachu obiektu oraz architekt. Projekt technologiczny zawierać powinien, oprócz jednego rysunku rzutu parteru obrazującego podział powierzchni na pomieszczenia i stanowiska, także plansze zbiorcze dla każdej z projektowanych instalacji, w tym także sieci pneumatycznej ze sprężonym powietrzem. W części opisowej projektu technologicznego lakierni powinien także znajdować się szczegółowy opis zasad przeprowadzenia odbiorów i pomiarów parametrów urządzeń stacjonarnych, co już na etapie pakietu przedprojektowego jasno wskaże dostawcom maszyn i inwestorowi kryteria i procedury oceny, wykluczając konflikty na końcowym etapie inwestycji po montażach wyposażenia. 
Oprócz aspektów technicznych, projekt techniczno-technologiczny zawierać powinien obszerny rozdział opisujący wymagane dla lakierni decyzje administracyjne, dokumenty i formalności, wskazując także, na jakim etapie co ma być przeprowadzone. Bardzo przydatnym elementem projektu jest także włączony do opisu merytorycznego wykaz tzw. punktów styku maszyn z obiektem, co bardzo precyzyjnie dzieli zakres czynności odbioru końcowego inwestycji, jasno wskazując, do którego punktu inspektor nadzoru budowalnego, Państwowa Straż Pożarna i inspektorat sanitarny może zgłaszać swoje uwagi, a od którego punktu za instalację odpowiada już wytwórca maszyny. Dokumentacja projektu techniczno-technologicznego jako opis i część rysunkowa jest fundamentem dalszych działań w całym procesie projektowania, formalizowania i organizacji lakierni, a często także robót ogólnobudowlanych i instalacyjnych. 
Ukończoną dokumentację przekazać należy specjaliście ds. ochrony środowiska w celu opracowania KIP i wystąpienia o wydanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, dopilnowując, aby dane techniczne maszyn, przyjęta technologia materiałowa i lokalizacja poszczególnych stref roboczych lakierni pokrywały się precyzyjnie z opisem w KIP i raporcie o oddziaływaniu na środowisko. Drugi egzemplarz dokumentacji trafić powinien do rąk specjalisty, który wykonywać będzie ocenę zagrożenia wybuchem. Ten dokument zasadniczo przygotowany zostać powinien dopiero na etapie prac nad projektem budowlanym. Dotyczy on tylko aspektów technologicznych lakierni i wskazane jest, żeby pojawił się w obiegu zespołu projektowego, zanim każdy ze specjalistów budowlanych zacznie realizować swoje zadanie. Pozwala to na ucięcie wszelkich dyskusji, dywagacji i wprowadzenia do obiektu niepotrzebnych, kosztownych rozwiązań technicznych w zakresie ochrony stanowisk i pomieszczeń przed wybuchem, co często wynika z braku doświadczenia projektantów branżowych w zakresie właściwej oceny zagrożeń ppoż. w lakierniach ciekłych. Dodatkową zaletą szczegółowego projektu technologicznego w zakresie merytorycznym/opisowym i rysunkowym jest także to, że już na tym etapie przed opracowaniem właściwego projektu budowlanego można przeprowadzić pierwsze kosztorysowanie planowanej inwestycji. W projekcie określony jest zakres planowanych robót budowlanych i instalacyjnych, powierzchnia budynku i jego pomieszczeń, ściany działowe, wejścia, bramy, okna, duży zakres instalacji ogrzewania i wentylacji, dobrane są parametry urządzeń stacjonarnych i wyposażenia. Dość informacji do opracowania pierwszego kosztorysu i przygotowania planu finansowego umożliwiającego rozpoczęcie i zakończenie planowanej inwestycji, a także przygotowania harmonogramu czasowego dla planowanej budowy.