Lakiernictwo Proszkowe

Wilgoć w farbie proszkowej

Wśród osób na co dzień związanych z technologią powlekania farbami proszkowymi krążą nieprawdziwe informacje na temat higroskopijnych własności tych farb oraz wpływu absorbowanej wilgoci na jakość uzyskiwanych powłok. 
Za Wikipedią możemy przytoczyć definicję higroskopijności: „Higroskopijność – zdolność niektórych substancji do wchłaniania wilgoci lub wiązania się z wodą. Woda ta może pochodzić z pary wodnej znajdującej się w powietrzu, z wilgoci znajdującej się w gruncie, z rosy osadzającej się na powierzchni substancji itp.”.
Jeżeli byłoby prawdą, że farby proszkowe mają własności higroskopijne, to zrozumiała byłaby ich tendencja do uzyskania stanu równowagi zawartości wody z powietrzem otaczającym cząstki proszku. 

Cząstki farby proszkowej nie zachowują się jednak jak gąbka wchłaniająca wilgoć z atmosfery, lecz jedynie ich zewnętrzna, bardzo rozwinięta powierzchnia przechwytuje cząsteczki pary wodnej w sytuacji, gdy powietrze jest wilgotne i pojawia się duża różnica temperatur. Mamy do czynienia raczej ze zjawiskiem podobnym do parowania okularów, gdy wchodzimy do ciepłego pomieszczenia w mroźny dzień. Ze względu na to, że cząsteczki wody nie wnikają w głąb cząstek farby, nadmiar wilgoci może być łatwo usuwany poprzez ekspozycję na mniej wilgotne lub wręcz osuszone powietrze.
Podatność na absorbowanie przez farbę proszkową wilgoci z otaczającej atmosfery ma istotne konsekwencje dla producentów i użytkowników farb proszkowych. W zależności od temperatury i wilgotności powietrza w hali produkcyjnej, jak również technologii stosowanych do chłodzenia i mielenia podczas produkcji farb proszkowych otrzymujemy gotowy wyrób o różnej zawartości wody zakumulowanej przez cząstki proszku. Jednak, nawet przy bardzo niekorzystnych warunkach produkcyjnych, zawartość wilgoci w farbie proszkowej jest niska i zwykle nie przekracza 0,5%. To po dostarczeniu do pomieszczenia malarni, po otwarciu handlowego opakowania, w chwili zasypania do urządzenia aplikacyjnego, cząstki pary wodnej wykraplają się z otaczającego powietrza i osiadają na cząstkach proszku. Farba zaczyna się zbrylać i pojawiają się znaczne problemy z jej transportem do aplikatorów. W warunkach klimatycznych panujących w większości pomieszczeń malarni wilgoć ta zostaje w szybkim czasie odprowadzona. Proces odparowywania wilgoci można wspomagać przez fluidyzację farby proszkowej suchym powietrzem w podajniku przez ok. 15 minut przed rozpoczęciem napylania. Jeśli pobieramy farbę bezpośrednio z opakowania handlowego bez typowej fluidyzacji, musimy się uzbroić w cierpliwość.
Istnieją sytuacje, w których zbyt duża wilgotność może zaburzać proces aplikacji. Zwykle nie jest to para wodna przenoszona przez cząstki farby proszkowej, lecz znaczne ilości wody dostarczane do kabiny proszkowej, w której prowadzona jest aplikacja. Przy niedostatecznym osuszeniu po operacjach przygotowania powierzchni woda może kapać z zawieszek i detali, zwiększając prawdopodobieństwo powstawania wad gotowej powłoki. Dodatkowo znaczne ilości wody mogą być dostarczane do systemu aplikacji wraz zasilającym proces sprężonym powietrzem. W takiej sytuacji na powłoce powstają wady w postaci dużych kraterów. Mokry proszek jest niezwykle trudno jednorodnie i stabilnie transportować z podajnika do aplikatorów, co dodatkowo pogarsza jakość napylania.
Wiemy już, że zbyt wiele wilgoci powoduje znaczne trudności podczas aplikacji farb proszkowych. Bardzo często problemy z tym związane są przypisywane omyłkowo zawartości wody w produkcie dostarczanym przez producenta w opakowaniu handlowym. Jest to nieporozumienie, ponieważ jest wręcz przeciwnie. Proszek opuszczający zakład producenta jest suchy, a jego wygląd u odbiorcy (mała sypkość, zbicie w grudy) może być rezultatem długotrwałego transportu i znacznych różnic temperatur pomiędzy warunkami atmosferycznymi na zewnątrz a pomieszczeniem malarni oraz elektrostatycznego przywierania pomiędzy cząsteczkami farby.
Aby zapobiegać występowaniu problemów związanych z nadmiarem wody w procesie aplikacji farb proszkowych, należy zastosować się do kilku zasad jak poniżej:

• Pozwólmy dostarczonemu proszkowi przed napylaniem osiągnąć temperaturę pomieszczenia malarni. Najlepiej, gdy farba do aplikacji jest dostarczana z jednodniowym wyprzedzeniem (szczególnie w okresie jesienno-zimowym).
• Osuszajmy proszek, jeśli to konieczne, poprzez fluidyzację przed rozpoczęciem napylania. Pozwoli to na utrzymanie takich samych parametrów aplikacji dla świeżej farby i tej pozostającej w obiegu.
• Czyśćmy ściany kabiny proszkowej po zakończeniu operacji powlekania. Pozwoli to zmniejszyć przejmowanie wilgoci z powietrza przez cząstki proszku znajdującego się w obiegu.
• Przechowujmy farby proszkowe w suchym, przewiewnym pomieszczeniu, w stałej temperaturze zalecanej przez producenta.
• Zamykajmy skutecznie pojemniki, w których jest przetrzymywana farba proszkowa, kiedy nie jest wykorzystywana. 
• Zwracajmy uwagę na możliwość przenoszenia wody do kabiny proszkowej na detalach i zawieszkach.
• Prowadźmy stały nadzór nad urządzeniami zasilającymi sprężonym powietrzem. Do aplikacji farb proszkowych wymagane jest czyste i dobrze osuszone powietrze.