Lakiernictwo Proszkowe

Przykład różnych powłok w kolorze RAL9005

Czym jest jakość architektoniczna w powlekaniu proszkowym?

W obiegowym języku polskim utarło się określenie malowania w jakości fasadowej jako coś lepszego, podnoszącego prestiż firmy wykonującej usługę. Pomysł takiego nazewnictwa wziął się, jak wiele innych zapożyczeń, z języka niemieckiego. Tam jednak określa farby i technologię dedykowaną wykonywaniu powłok ochronnych na aluminium dla zastosowań architektonicznych. U nas czasem nie wiadomo, co jeszcze. Dlatego też warto sprawę wyjaśnić od początku, w sposób niebudzący wątpliwości.
Powleczone proszkowo wyroby przeznaczone do stosowania jako elementy architektoniczne są eksploatowane na zewnątrz pomieszczeń i są narażone na specyficzne działanie czynników atmosferycznych. Ze względu na oczekiwania inwestorów i administratorów budynków muszą spełniać wymagania zapewniające długoletnie użytkowanie. Wiążą się z tym jasno określone procedury. Zastosowanie farby proszkowej posiadającej odpowiednie właściwości to tylko pierwszy krok we właściwym kierunku. Pod względem jakości ochrony przed korozją ważniejsze bowiem jest właściwe przygotowanie powierzchni metalu przed nałożeniem powłoki. W przypadku elementów aluminiowych wybrano kilka procesów gwarantujących zadowalające rezultaty. Są to: chromianowanie żółte i zielone, nowoczesne kąpiele bezchromowe oraz anodowanie wstępne (proces anodowania bez uszczelniania w gorącej wodzie). Kąpiele chromianowe oparte na chromie Cr VI są sukcesywnie od lat zakazywane i wycofywane ze względu na niebezpieczeństwo skażenia wód gruntowych. Ich miejsce zajmują kąpiele niezawierające chromu. Istotnym elementem przygotowania aluminium, mającym wpływ na późniejszą odporność korozyjną nałożonej powłoki, jest trawienie powierzchni. Bardziej intensywne trawienie jest sposobem na sprostanie wymaganiom klimatycznym stawianym budynkom lokalizowanym w miejscach o wyższym narażeniu korozyjnym, np. w okolicach nadmorskich. Jednak prowadzone od lat badania laboratoryjne i poligonowe potwierdziły niezaprzeczalny prymat anodowania wstępnego jako najbardziej niezawodnej metody przygotowania powierzchni aluminium na trudne warunki korozyjne.

Farby proszkowe przeznaczone do stosowania na elementy architektoniczne są podzielone na kilka grup w zależności od wymagań stawianych powłoce. Główne różnice dotyczą zachowania niezmienności wyglądu powierzchni w czasie eksploatacji. O ile właściwości ochronne farby proszkowe zachowują przez wiele lat, o tyle ich połysk i barwa ulegają ciągłej zmianie. Dzieje się tak przede wszystkim w wyniku destrukcyjnego działania promieniowania ultrafioletowego będącego składową światła słonecznego. Wszystkie główne komponenty farb proszkowych w mniejszym lub większym stopniu ulegają niszczącemu działaniu słońca. Dlatego też, w zależności od zasobności portfela i poziomu wymagań estetycznych, możemy podjąć decyzję o wyborze powłoki dłużej lub krócej zachowującej początkowy wygląd. Dwa parametry: połysk i odchyłka koloru decydują o wizualnej ocenie zmian. Intensywność ich występowania jest bezpośrednio związana z usytuowaniem eksploatowanego elementu w przestrzeni. Na południowych ekspozycjach zmiany będą największe. Nie należy jednak demonizować tego faktu dla lokalizacji w Polsce, gdzie klimat zapewnia nam niezbyt dużą liczbę dni słonecznych w roku, a położenie na kuli ziemskiej gwarantuje padanie promieni słonecznych pod ostrym kątem. Z tego powodu stosowanie w naszym kraju powłok proszkowych „z górnej półki” odporności na promieniowanie ultrafioletowe, przeznaczonych głównie dla obszarów lokalizowanych zdecydowanie bliżej równika, możemy pozostawić jako alternatywę dla bogatych inwestorów pragnących podnieść prestiż wznoszonych budynków. 
Właściwości ochronne powłok proszkowych posiadających certyfikaty potwierdzające ich przydatność do stosowania na wymalowania architektoniczne w pełni gwarantują wieloletnią eksploatację powleczonych elewacji. W różnych strefach klimatycznych, na wszystkich kontynentach, stawiane i użytkowane są od ponad 30 lat budynki, których elementy elewacyjne są pokryte powłokami proszkowymi. Pomimo wieloletniej eksploatacji zachowują akceptowalny wygląd. Roszczenia gwarancyjne powodowane złą jakością nałożonych powłok pojawiają się niemal zawsze w ciągu pierwszych dwóch lat eksploatacji, co jednoznacznie wskazuje na błędy popełnione podczas procesu powlekania. Z doświadczenia wiadomo, że w znacznej większości przypadków różnice w jakości wyrobów oferowanych przez konkurujących ze sobą producentów proszków nie mają tu żadnego znaczenia. Oczywiście, kiedy porównujemy oferty na podobnym poziomie cenowym. 
Najbardziej dotkliwym problemem dla inwestora czy administratora budynku odnośnie złej jakości powłok na elementach elewacyjnych są utrata przyczepności powłoki do podłoża i jej słabe właściwości mechaniczne. W takim przypadku jedynym sposobem naprawy uszkodzeń jest demontaż konstrukcji i wykonanie jej od nowa. Należy jasno stwierdzić, że wystąpienie takiej sytuacji może być jedynie skutkiem błędów popełnionych w malarni podczas wykonywania powłok. Kluczowymi operacjami mającymi decydujący wpływ na eliminację ryzyka pojawienia się wspomnianych problemów są dobre przygotowanie powierzchni i właściwe utwardzenie powłoki proszkowej. Szukanie innych przyczyn najczęściej prowadzi na manowce.
Momentami krytycznymi dla eksploatacji powłok architektonicznych jest czas montażu budynku i zabiegi utrzymania powleczonych powierzchni w czystości. Elementy wykonane ze wszelkimi standardami jakościowymi trafiają często na budowę, gdzie bałagan przeczy wszelkim standardom. Nic dziwnego, że pewna liczba roszczeń gwarancyjnych jest powodowana uszkodzeniami powstałymi jeszcze przed rozpoczęciem właściwej eksploatacji budynku. Ich rozpatrzenie jest dość kłopotliwe, ponieważ standardowo winą obciążane są zakłady wykonujące powłoki, będące w tym wypadku całkiem poza podejrzeniem. Wszelkiego rodzaju zaprawy murarskie, kleje, szpachle i kity silikonowe oraz agresywne środki czyszczące używane w budownictwie mogą być powodem uszkodzeń powłok proszkowych. Dlatego też wśród niechlujnych brygad budowlanych należy głównie szukać winnych powstałych problemów. Nie inaczej jest z utrzymaniem eksploatowanych powierzchni w czystości. Mycie elewacji budynków wykonanych ze szkła i aluminium, prowadzone w zalecanych okresach oraz we właściwy sposób, przedłuża okres ich użytkowania. Jeśli popełnione zostaną błędy, powłoka może zostać w krótkim czasie uszkodzona bądź nawet nieodwracalnie zniszczona.
Jakość architektoniczna przy wykorzystaniu farb proszkowych to ściśle określony proces technologiczny pozwalający na wyrobach aluminiowych na uzyskanie niezawodnych powłok architektonicznych przeznaczonych do wieloletniego użytkowania. Dobrze byłoby, gdyby wszyscy zainteresowani pamiętali o tym, że istnieją zasady, których omijać nie należy. Z drugiej strony inwestorzy nie powinni dawać się zwodzić niezwykle tanimi ofertami usług powlekania. Jakość zawsze kosztuje.