Ekologia i Ochrona Zdrowia

Ogólne zasady magazynowania środków chemicznych

Jest wiele zasad, które powinny być spełnione, aby pozostać w zgodzie z przepisami prawa, jednocześnie zapewniając minimalizację ryzyka związanego z przechowywaniem chemikaliów w zakładzie. Miejsce magazynowania powinno być przede wszystkim miejscem zabezpieczonym przed dostępem osób postronnych, przy czym fakt, że znajduje się ono na terenie np. ogrodzonego zakładu, nie jest wystarczającym zabezpieczeniem. Dostęp do miejsca magazynowania powinien być ograniczony do grona osób upoważnionych do prac z chemikaliami i odpowiednio przeszkolonych. Bardzo częstą praktyką w zakładach jest przetrzymywanie środków chemicznych na polach odkładczych bezpośrednio przy linii produkcyjnej lub ciągach komunikacyjnych. Dla niewielkich ilości substancji sposób taki można uznać za prawidłowy, o ile dostęp do całości strefy mają tylko osoby upoważnione i odpowiednio przeszkolone. Również częstą praktyką jest wspólne magazynowanie chemikaliów i odpadów poprodukcyjnych w jednym obszarze. Takie postępowanie jest niezgodne z zasadami i zapisami ustawy o odpadach[2], która miejsca magazynowania odpadów wskazuje jako odrębne i przeznaczone wyłącznie dla nich. Zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny[3], materiały niebezpieczne, w tym chemikalia, powinny być przechowywane w opakowaniach i miejscach do tego przeznaczonych oraz odpowiednio oznakowanych. Oznakowanie opakowań leży w gestii dostawcy preparatów i nie będziemy go przybliżać. Natomiast strefy magazynowe powinny być oznakowane odpowiednimi do rodzaju występującego zagrożenia piktogramami, które powinny być umieszczone na zewnątrz strefy. Należy zwrócić uwagę na rodzaj piktogramów, aby nie mylić tych stosowanych na opakowaniach z tymi do oznakowywania stref zagrożenia.

 Z pewnością niedopuszczalne jest składowanie materiałów nieprawidłowo oznakowanych lub posiadających braki w oznakowaniu uniemożliwiające prawidłową identyfikację środka i określenie odpowiedniego postępowania z nim. Opakowania o niewiadomej zawartości stanowią bardzo duże zagrożenie zarówno dla pracowników, jak i środowiska naturalnego w przypadku niekontrolowanego uwolnienia. Niedozwolone jest również składowanie materiałów przeterminowanych, które z upływem czasu mogą zmieniać swoje właściwości i stanowić inne niż wskazane przez dostawcę w karcie zagrożenia. Preparaty, których data przydatności minęła powinny być traktowane jako odpady i zagospodarowane zgodnie z zapisami ustawy o odpadach.
Magazyny chemikaliów powinny być pomieszczeniami dobrze wentylowanymi, przy czym wydajność wentylacji jest określona w przepisach budowlanych i zależy m.in. od rodzaju przechowywanych substancji. Najczęściej stosuje się rozwiązania umożliwiające około 6 wymian powietrza w ciągu jednej godziny z wyjątkiem magazynów substancji toksycznych, dla których przyjmuje się wielkość 10 wymian. Generalnie wentylacja magazynu powinna gwarantować utrzymanie stężeń substancji przechowywanych w powietrzu na poziomie niższym od wartości NDS. Zgodnie z zasadami, miejsce magazynowania jest traktowane w taki sam sposób jak miejsce stosowania środków chemicznych, zatem powinno być odpowiednio wyposażone. Każdy pracownik wykonujący pracę z materiałami niebezpiecznymi powinien być wyposażony w środki ochrony indywidualnej dobrane do rodzaju czynnika, na który jest narażony. Dotyczy to w równym stopniu zarówno obsługi magazynu, jak i pracowników odpowiedzialnych za transport wewnątrzzakładowy. Miejsce magazynowania powinno być również wyposażone w odpowiedni sprzęt przeciwpożarowy. Doborowi odpowiedniego sprzętu nie będziemy poświęcać czasu, gdyż leży to w gestii specjalisty ds. ppoż.