Ekologia i Ochrona Zdrowia

Co można oczyszczać, a czego nie?

Jedną z najczęstszych wątpliwości jest to, czy dysponując wewnętrzną oczyszczalnią ścieków, możemy poddawać obróbce zużyte kąpiele procesowe, czy tylko wody popłuczne. Prawo nie precyzuje tego tematu zbyt dokładnie. Na wstępie należy stwierdzić, jaka jest różnica pomiędzy wodami z płukania a zużytymi kąpielami procesowymi. Co do samego składu jakościowego, to w dużym stopniu są one identyczne, natomiast duża różnica jest w składzie ilościowym. O ile ładunek zanieczyszczeń w wodach płuczących nie jest raczej dość znaczny i waha się od części procenta do kilku procent, o tyle kąpiele zużyte są bardzo stężone i mogą zawierać nawet kilkadziesiąt czy kilkaset gramów zanieczyszczeń w 1 litrze. Większość oczyszczalni zakładowych, czy to retencyjnych, czy przepływowych, jest przystosowana do obróbki wyłącznie wód popłucznych. W przypadku kąpieli procesowych niosących znaczny ładunek zanieczyszczeń ich obróbka jest często niemożliwa. Możliwe jest natomiast wykorzystywanie zużytych kąpieli np. do korekcji pH ścieków o odmiennym odczynie. Wymaga to ich magazynowani i dozowania pod kontrolą przeważnie rozłożonego w długim czasie. Proces ten również może przyczyniać się do generowania dużych ilości odpadowego osadu z oczyszczalni ścieków, który następnie trzeba będzie zagospodarować zgodnie z ustawą o odpadach. Dlatego też decyzję o wykorzystaniu zużytych kąpieli należy każdorazowo dokładnie rozważyć i określić, czy jest to korzystne z punktu widzenia ekologii i ekonomii.

Zagospodarowanie ciekłych odpadów kąpieli procesowych

To zatem czego nie możemy poddać obróbce w oczyszczalni ścieków czy zrzucić do kanalizacji może być potraktowane jako ciekły odpad z procesu przygotowania powierzchni i powinno zostać zagospodarowane zgodnie z zapisami ustawy o odpadach. Pamiętajmy, że w tym przypadku odpady takie nie są traktowane jak ścieki, tylko jak każdy inny odpad i powinny być odpowiednio sklasyfikowane zgodnie z rozporządzeniem w sprawie katalogu odpadów. Pamiętajmy również, że w tym przypadku kody takich odpadów należy uwzględniać w pozwoleniu na wytwarzanie uzyskiwanym dla instalacji lakierniczej, a ich ilość powinna zostać umieszczona w sprawozdaniu rocznym.

Jakość produkcji, a gospodarka wodno-ściekowa

Jakość produkcji jest bardzo rzadko wiązana bezpośrednio z wpływem zakładu na środowisko naturalne, w tym na ilość powstających ścieków i zużycie wody. Woda w instalacjach obróbki powierzchniowej jest używana do przygotowywania kąpieli procesowych i uzupełniania ich ubytku w wyniku procesów parowania i wynoszenia kąpieli wraz z obrabianymi detalami. Największe natomiast jej zużycie jest związane z procesami płukania detali po obróbce w wannach procesowych. Na proces parowania z wanien nie mamy zbyt dużego wpływu, poza oczywiście stosowaniem kąpieli pracujących w jak najniższych możliwych temperaturach. Dodatkowo proces ten przyczynia się do zwiększonego zużycia wody, natomiast pozostaje bez wpływu na ilość powstających ścieków. Wpływ jakości produkcji jest zatem związany z wykorzystaniem kąpieli procesowych i procesami płukania. Wszystkie detale obrobione nieprawidłowo, które trafiają powtórnie do procesu obróbki powierzchniowej, przyczyniają się do zużycia kąpieli i konieczności częstszego ich odświeżania. Dodatkowo wymagają one powtórnego procesu płukania. Możemy więc założyć, że przyczynia się to do znacznego wzrostu ilości wykorzystanej wody i powstania większej ilości ścieków.

Jest jeszcze jeden aspekt mieszczący się w zakresie jakości produkcji, a mianowicie optimum technologiczne pracy linii przygotowania powierzchni. Za optimum technologiczne uważa się utrzymanie parametrów pracy i, co najważniejsze, stężeń kąpieli procesowych na poziomie zalecanym przez dostawcę technologii. Przeważnie są to minimalne stężenia gwarantujące stabilność procesu i uzyskanie dobrych parametrów jakościowych wyrobów. Jeżeli będziemy pracować przy stężeniach wyższych niż optymalne, to przyczynia się to przeważnie do większego zużycia kąpieli procesowych, ich częstszego odświeżania, a co najważniejsze, większego ładunku zanieczyszczeń w płuczkach. To z kolei przekłada się na konieczność większego ich odświeżania i zużycia wody. Utrzymanie wysokiej jakości produkcji i dbałość o realizację zaleceń technologicznych ma więc znaczący wpływ na gospodarkę wodno-ściekową zakładu.