Ekologia i Ochrona Zdrowia

Zacznijmy od miejsca powstawania, czyli konieczna grupa 11

Tak jak wskazywaliśmy już w poprzednich artykułach traktujących o odpadach, podstawą klasyfikacji jest miejsce powstawania odpadów. W przypadku odpadów z wanien procesowych do chemicznej obróbki powierzchni metali będzie to grupa 11 i tylko i wyłącznie ta.
Grupa
11.--.--: Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych
Podgrupa
11.01.--: Odpady z obróbki i powlekania metali i innych materiałów (np. procesów galwanicznych, cynkowania, wytrawiania, fosforanowania, alkalicznego odtłuszczania, anodowania.)
Jak widać, podgrupa 01 bardzo jasno precyzuje procesy, które idealnie odpowiadają procesom jednostkowym w obrębie linii przygotowania powierzchni. W obrębie grupy 11 i podgrupy 01 dostępne są kody rodzajów odpadów od 05-99 dające możliwość dopasowania wszystkich możliwych odpadów powstających w procesach obróbki powierzchniowej. Próby dopasowania kodów z innych grup należy uznać za niezasadne i skutkujące błędną klasyfikacją. Najczęściej spotykanym błędem jest przypisywanie kodów z grupy 19 zarezerwowanej dla odpadów powstających przy procesach obróbki ścieków czy przerobie odpadów oraz grupy 08. Ta ostatnia przewidziana jest jednak dla odpadów powstających przy wytwarzaniu, czy stosowaniu powłok ochronnych, ale nieodpowiadających obróbce i powlekaniu metali w rozumieniu przygotowania powierzchni. Grupa 08 znajdzie zastosowanie np. do kodowania odpadów farb (08 01 11*,08 01 12) czy odpadów powstałych z procesów usuwania powłok lakierniczych (08 01 13* czy 08 01 17*), ale na pewno nie do odpadów z procesów chemicznego przygotowania powierzchni.

Wydaje się, że w tym przypadku nie powinno być żadnych wątpliwości klasyfikacyjnych, a jednak często spotyka się nieprawidłowo dobrane kody głównie z uwagi na aspekt ekonomiczny zagospodarowania odpadu. Należy tutaj przyjąć zasadę taką jak w opisie technologicznym linii procesowej i zgodnie z logiką operacji jednostkowych w obrębie całości procesu. Proces to operacja, w której dochodzi do uzyskania zamierzonego efektu, np. odtłuszczanie, trawienie, anodowanie, nanoszenie powłoki konwersyjnej czy pasywacja. Płukanie natomiast to operacja dodatkowa służąca albo do usunięcia z powierzchni pozostałości kąpieli procesowej przed następnym procesem (płukanie międzyprocesowe), albo mająca na celu całkowite usunięcie wszelkich substancji z detalu (płukanie końcowe). Łatwo wywnioskować, że różnica pomiędzy cieczą zawartą w płuczce, a wannie procesowej będzie polegała głównie na drastycznej różnicy stężeń substancji. Wątpliwości klasyfikacyjnej na pewno nie będą miały zakłady dysponujące własnymi liniami oczyszczania ścieków. W tym przypadku najczęściej kąpiele płuczące są oczyszczane na oczyszczalni, a kąpiele procesowe, z uwagi na wysokie stężenia substancji, przekazywane jako odpady do dalszego zagospodarowania poza zakładem. We wszystkich pozostałych przypadkach należy jednoznacznie trzymać się przeznaczenia procesu, z którego pochodzi odpad. Na przykład, dla kąpieli fosforanującej w procesie fosforanowania żelazowego, mimo pozornie niskiego stężenia substancji aktywnych, właściwym kodem, z uwagi na charakter zawartych substancji, będzie kod 11 01 06*, a nie kod 11 01 11*, gdyż ewidentnie proces ten nie jest operacją płukania.