Badanie Powłok

Kontrola jakości i kontrola techniczna

Błędnie interpretowana jest także wszechobecna „kontrola jakości”, czyli przyzakładowa kontrola podstawowych parametrów technicznych. Producent wytwarzający wyroby malarskie, np. farby dyspersyjne do wnętrz, poddaje je sprawdzeniom zgodności pod względem gęstości, pH, suchej pozostałości i lepkości (zazwyczaj błędną metodą Brookfielda). Tak szczątkowe oceny nie mogą być nazywane kontrolą jakości, lecz fachowo są nazywane oceną niepełną lub kontrolą techniczną. Kontrolę jakości może przeprowadzić laboratorium badawcze, które sprawdzi wszystkie cechy techniczne określone normami przedmiotowymi. Szczególnie do kontroli jakości służą normy TWT (Tymczasowe Warunki Techniczne) opracowane przez Spektrochem celem dokładnego scharakteryzowania jakości produkowanych wyrobów malarskich, szpachlówek, klejów, tynków oraz surowców do wytwarzania powyższych wyrobów. 

Producent powinien do każdej partii produkcyjnej dostarczać atest stwierdzający zgodność z postanowieniami normy, opatrzony zawsze pieczątką i podpisem. Atesty zawierające treść „dokument sporządzony elektronicznie nie wymaga podpisu i stempla” są zerowej wartości, a takowe są szczególnie dostarczane wraz z surowcami. Producent wyrobów malarskich zobowiązany jest normą przedmiotową dostarczyć zaświadczenie o wynikach badań (atest) z orzeczeniem o zgodności. Taki dokument musi opierać się o prawidłowo wykonane badania laboratoryjne, to znaczy z poprawieniem błędów wpływających na niemiarodajne wyniki. Szczególnie należy tu zwrócić uwagę na wyniki badań opisywane i wykonywane przez laboratoria akredytowane, gdyż akredytacja danej metody badawczej nie pozwala do niej wprowadzić poprawek wyżej opisywanych. W związku z tym, laboratorium akredytowane musi wykonywać badania w niewłaściwy sposób, przedstawiając nierzetelne wyniki badań, utwierdzając jednak wszystkich, że badanie jest wykonane zgodnie z normami. 

Podsumowanie

Powyższe błędy stanowią część tych, które zostały dostrzeżone w Spektrochemie jako rażące i wpływające na rzetelność przedstawianych wyników. Należy zwracać uwagę na sposób przedstawiania wyników badań, dopytywać o szczegóły związane z ich wykonaniem, a także odwiedzać laboratoria wykonujące zlecane badania. Pamiętać należy, że najważniejszym etapem badania laboratoryjnego jest odpowiednie pobranie próbki. To właśnie od tej czynności, sposobu jej udokumentowania zależy często wynik każdej następnie wykonywanej oceny. Jeżeli próbka pobrana została z niejednorodnego materiału malarskiego, np. z osadem, wówczas wynik badania będzie całkowicie odbiegał od założonych wymagań. Takie sygnały wskazują wówczas, że jest problem, który można rozwiązać tylko śledząc wstecz drogę wykonywanych badań, gdzie zawsze dociera się do pobrania próbki. Jeżeli proces ten został wykonany nieprawidłowo, bądź nie ma właściwie sporządzonej dokumentacji lub brak jest próbek archiwalnych, wówczas nie ma mowy o jakiejkolwiek jakości produkcji, jakości wyrobów, mimo posiadanych certyfikatów serii ISO 9001.                     

Artur Pałasz 
Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Farb, Klejów i Polimerów SPEKTROCHEM, Tarnobrzeg