Badanie Powłok

Podsumowanie

Oznaczanie odporności na zginanie (błędnie nazywanej elastycznością), pomimo pozornie podobnych metod ISO, jak i ASTM, zarówno na stożku oraz na sworzniach cylindrycznych, różni się w zasadzie oznaczania procentowego wydłużenia. Poznanie tego parametru jest konieczne przy wielu powłokach, które muszą „pracować” razem z podłożem, na które zostały nałożone. 
Metody te są oczywiście przydatne tak samo do określania odporności powłok na pękanie przy odkształcaniu wraz z panelem, zarówno na sworzniu stożkowym, jak i cylindrach o różnej średnicy. Pełniejszy obraz odporności na zginanie daje metoda oznaczania z użyciem przyrządu stożkowego, szczególnie według ASTM D522 metoda A, gdzie określane jest procentowe wydłużenie na płynnie zmieniającej się geometrii tworzącej stożka.

Precyzja wyznaczania odporności na zginanie zgodnie z ISO 6860 wynosi przy poziomie ufności 95% jako powtarzalność 23 mm oraz 46 mm jako odtwarzalność. Metoda A standardu ASTM D522 przy takim samym poziomie ufności wymaga 6% powtarzalności i 15% odtwarzalności w zakresie procentowego wydłużenia powłoki na stożku.
Jeżeli chodzi o precyzję metod oznaczania odporności na zginanie na sworzniach cylindrycznych, w ISO 1519 wskazana jest wyłącznie orientacyjna precyzja ustalona wynosząca 50%. W ASTM D523 również brak jest wskazanej precyzji oznaczania z uwagi na brak danych do jej ustalenia. 
W Laboratorium Spektrochem standardem jest, że testy prowadzone są do uzyskania wyników we wszystkich replikacjach zgodnych ze sobą w zakresie jednego rozmiaru sworznia. Często jest to niemożliwe, aby zachować ten warunek, stąd lepszą metodą wyznaczania odporności na zginanie jest test zginania na stożku zapewniający lepszą precyzję i powtarzalność.  

W kolejnym artykule zostanie opublikowana analiza metod testowych ISO i ASTM stosowanych do określania twardości powłok (metodą wahadłową oraz ołówkową).             

Artur Pałasz, Ph.D.
Niezależne Laboratorium R&D Farb i Powłok Architektonicznych SPEKTROCHEM
Członek ASTM International (USA)
E-mail: artur.palasz@spektrochem.pl

Materiały odniesienia:
ASTM D522-17 Standard Test Method for Mandrel Bend Test of Attached Organic Coatings
ISO 4618:2014(E/F) Paints and varnishes – Terms and definitions
ISO 1519:2011(E) Paints and varnishes – Bend test (cylindrycal mandrel)
ISO 6860:2006(E) Paints and varnishes – Bend test (conical mandrel)
PN-EN ISO 4618:2014-11 Farby i lakiery – Terminy i definicje 
PN-EN ISO 1519:2012 Farby i lakiery – Próba zginania (sworzeń cylindryczny)

PN-EN ISO 6860:2006 Farby i lakiery – Próba zginania (sworzeń stożkowy)