Lakiernictwo Ciekłe

Trend 3: odzysk ciepła odpadowego

Zużycie energii wykorzystywanej do ogrzewania kabiny lakierniczej można jeszcze bardziej ograniczyć, stosując systemy odzysku ciepła odpadowego. Kluczowym elementem takiego systemu jest rekuperator, czyli wymiennik ciepła, który odzyskuje energię cieplną z powietrza wywiewanego z kabiny i przekazuje ją powietrzu zasysanemu do jej wnętrza. Dzięki temu różnica temperatury powietrza zewnętrznego i wewnętrznego jest mniejsza, a tym samym zmniejsza się także moc i ilość energii niezbędna do utrzymania stałej temperatury w kabinie. Jest to istotne zwłaszcza w sezonie zimowym, gdy różnica owa jest największa. 
Właściwie rekuperacja stała się już standardem rynkowym: jako opcję oferują ją wszyscy więksi producenci kabin lakierniczych. Nie powinno to dziwić, biorąc pod uwagę wolumen powietrza przepływającego przez te pomieszczenia i związany z tym potencjał oszczędności energii zużywanej do jego ogrzania. Z jej stosowaniem wiążą się jednak konkretne problemy wynikające z tego, że w kabinach zakładów naprawczych rekuperator na ogół korzysta z tego samego systemu kanałów, czerpni i wyrzutni co układ grzewczo-wentylacyjny. Ma to oczywiście uzasadnienie ekonomiczne: osobny system kanałów wymaga dodatkowej przestrzeni i niemałych nakładów finansowych. Dlatego jest stosowany głównie w lakierniach producentów samochodów, w połączeniu z rekuperatorem obrotowym zasilanym osobnym, znacznych rozmiarów rotorem. 

Dlaczego wspólny system obiegu powietrza nie do końca się sprawdza? Powodem jest przede wszystkim fakt, że gromadzą się w nim osady lakiernicze, które docierają także do rekuperatora. W efekcie przekrój poprzeczny jego kanałów ulega z czasem zwężeniu. Zjawisko to jest niemal niezauważalne: przyrost warstwy lakieru sięga góra 1 mm rocznie. Jednak ma konkretne odczuwalne skutki, w tym przede wszystkim spadek ciśnienia w rekuperatorze i tym samym efektywności wymiany powietrza w kabinie. W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do koncentracji oparów o stopniu niebezpiecznym dla lakiernika – zarówno ze względu na możliwość zatrucia, jak i wybuchu łatwopalnej mieszanki.
Przykład ten pokazuje, że technologia rekuperacji do zastosowań w kabinach lakierniczych nie jest jeszcze dojrzała i wymaga dalszej optymalizacji. Jednym z postulatów jest zapewnienie możliwości czyszczenia rekuperatorów lub zlecania takiej usługi ich dostawcy. Dziś ich producenci rzadko oferują taką opcję: demontaż rekuperatora grozi zwykle utratą gwarancji, a w części przypadków jest wręcz niemożliwy do przeprowadzenia. 
Odrębnym trendem jest dążenie do opracowania hybrydowego systemu rekuperacji z możliwością sterowania odzyskiem ciepła. System taki pozwalałby na selektywne załączanie lub wyłączanie opcji odzysku ciepła na zasadzie zmiany kierunku przepływu strumienia powietrza – przez rekuperator lub z jego pominięciem. Zaletą takiego rozwiązania jest maksymalizacja efektywności systemu odzysku ciepła, który pracowałby jedynie wówczas, gdy odzysk ten byłby pożądany, a więc w fazie lakierowania i suszenia. Zaś w fazie schładzania lakierowanego detalu powietrze odpadowe mogłoby zostać wykorzystanie np. do ogrzewania hali wokół kabiny.